Franse verkiezingen: Politieke aardverschuiving dreigt ondanks nederlaag voor extreemrechts

Parijs, 8 juli 2024 – De tweede ronde van de Franse parlementsverkiezingen heeft zondagavond de Europese aandacht getrokken. De grootste zorg in Brussel was dat Marine Le Pen’s extreemrechtse en eurosceptische partij, Rassemblement National (RN), een absolute meerderheid zou behalen en een nieuwe regering zou vormen. Dit werd echter voorkomen door een “republikeins front” tussen linkse en centristische partijen, dat beter functioneerde dan verwacht.

Nieuwe politieke realiteit in Frankrijk

Verrassend genoeg blijkt uit de definitieve resultaten, gepubliceerd op maandagochtend, dat het linkse Nieuwe Populaire Front de grootste partij in het parlement is geworden, gevolgd door de centrumpartij van president Macron en de extreemrechtse RN op de derde plaats. Dit resultaat is een tegenvaller voor extreemrechts, dat een grote overwinning verwachtte. Toch behaalt de RN haar beste parlementaire resultaten ooit, met bijna een verdubbeling van het aantal zetels.

Gevolgen voor Frankrijk en de EU

Met een extreemrechtse regering nu van tafel, rijst de vraag: wat staat er nu te gebeuren? Geen enkel blok heeft een absolute meerderheid, waardoor een hangend parlement waarschijnlijk is. President Macron wordt geconfronteerd met een sterk verdeeld parlement, met drie grote blokken die ogenschijnlijk niet in staat zijn om samen te werken. Dit maakt de vorming van een stabiele regering bijna onmogelijk en kan leiden tot maanden van politieke stilstand, aangezien compromissen sluiten en coalities vormen niet typisch zijn voor de Franse politieke cultuur.

Internationale implicaties

Deze politieke onzekerheid zal Frankrijk internationaal verzwakken; het bereiken van consensus over verdeelde buitenlandse beleidskwesties zal meer tijd kosten of mogelijk worden vermeden om afwijzing in het parlement te voorkomen. Frankrijk loopt ook het risico zich naar binnen te keren, meer bezig met zijn onstabiele binnenlandse politiek dan met zijn rol op het wereldtoneel.

Dit zal repercussies hebben voor de EU, gezien de belangrijke rol van Frankrijk binnen het blok. Als oprichtend lid, de op een na grootste economie van de EU, een nucleaire NAVO-macht en een lid van de VN-Veiligheidsraad, heeft Frankrijk aanzienlijke invloed in Europa. Dit was duidelijk tijdens Brexit, Trumpisme, Covid-19 en de oorlog in Oekraïne, waar Frankrijk pleitte voor een verenigd Europees antwoord.

De uitslagen brengen een zucht van verlichting door heel Europa. Een extreemrechtse Franse regering zou waarschijnlijk een rem hebben gezet op het Europese project. Het is echter niet alleen goed nieuws: een politieke impasse in Parijs betekent dat Brussel zijn drijvende kracht voor een tijdje kan verliezen.