Geweld tegen Druzen in Syrië: een escalerende crisis door manipulatie
30 april 2025
In het zuiden van Syrië voltrekt zich een zorgwekkende golf van geweld tegen de Druzische minderheid. Een gemanipuleerde spraakopname, die ten onrechte aan de Druzen wordt toegeschreven, heeft geleid tot dodelijke confrontaties. Deze opname, waarin de profeet Mohammed zou worden beledigd, blijkt een bewuste poging om religieuze spanningen aan te wakkeren. De Druzische gemeenschap ontkent elke betrokkenheid, maar wordt desondanks het doelwit van gewelddadige aanvallen onder het mom van ‘bescherming van de islam’. De situatie dreigt volledig uit de hand te lopen, met al meerdere slachtoffers tot gevolg.
Een bewuste provocatie
Op 29 april 2025 begon de escalatie in Jaramana, een stad op 15 tot 20 kilometer van Damascus, waar voornamelijk Druzen wonen. Gewapende groepen uit het naburige Maliha en omliggende gebieden vielen de stad binnen na de verspreiding van de bewuste spraakopname. De Druzische gemeenschap verklaarde onmiddellijk dat de opname vals was en bedoeld om onrust te zaaien. Desondanks braken zware gevechten uit, waarbij vuurwapens werden gebruikt. Minstens dertien mensen verloren het leven, waaronder twee leden van een nieuw gevormde veiligheidseenheid van voormalige rebellen. Het Syrische ministerie van Binnenlandse Zaken omschreef de gebeurtenissen als burgerprotesten die in geweld ontaardden, maar lokale vertegenwoordigers verwijten de autoriteiten nalatigheid in het voorkomen van de aanval.
De situatie verspreidde zich snel naar andere Druzische gebieden, zoals Sehnaya en Ashrafiyat Sehnaya, waar op 30 april 2025 opnieuw hevige confrontaties plaatsvonden. Beelden tonen gewapende groepen die woonwijken beschieten met zware wapens, terwijl bewoners zich wanhopig verdedigen. De Druzen, een religieuze minderheid met ongeveer 700.000 leden in Syrië, voelen zich steeds meer in het nauw gedreven. Hun verdedigingsbereidheid groeit, gevoed door het gebrek aan vertrouwen in de nieuwe Syrische regering onder leiding van interim-president Ahmed al-Sharaa.
Een geschiedenis van spanningen
De Druzen, een Arabische geloofsgemeenschap die eeuwen geleden afsplitste van de Ismailitische tak van de sjiitische islam, wonen voornamelijk in het zuidwesten van Syrië, rond Suweida. Tijdens het Assad-regime werden zij vaak als neutraal beschouwd, maar sinds de val van Bashar al-Assad in december 2024 is de onzekerheid toegenomen. De nieuwe regering, geleid door de islamistische groepering Hayat Tahrir al-Sham (HTS), belooft inclusiviteit, maar slaagt er niet in de spanningen met minderheden te beteugelen. Eerder dit jaar vonden al massale protesten plaats in Suweida, waar Druzen opriepen tot betere leefomstandigheden en meer autonomie. Deze protesten werden vaak met geweld onderdrukt, wat het wantrouwen verder voedde.
De recente geweldsuitbarsting is niet op zichzelf staand. Sinds de machtsovername door HTS zijn er meldingen van aanvallen op andere minderheden, zoals Alawieten en christenen. In maart 2025 vielen honderden doden bij confrontaties in de kustregio, voornamelijk onder Alawieten. De Druzen vrezen nu een vergelijkbaar lot, vooral omdat radicale groepen hen als ‘afvalligen’ bestempelen. De rol van externe actoren, zoals Israël, dat zich opwerpt als beschermer van de Druzen, compliceert de situatie verder. Op 30 april 2025 voerde Israël luchtaanvallen uit in de regio, naar eigen zeggen om Druzische dorpen te beschermen, wat leidde tot extra spanningen met de Syrische regering.
Roep om aandacht en gerechtigheid
De Druzische gemeenschap in Syrië staat voor een existentiële bedreiging. Lokale leiders benadrukken dat zij vrede willen, maar zich genoodzaakt voelen om hun dorpen te verdedigen. De Syrische autoriteiten hebben beloofd de verantwoordelijken voor het geweld ter verantwoording te roepen, maar veel Druzen vertrouwen niet op deze toezeggingen. Zij wijzen op het falen van de regering om eerdere aanvallen te voorkomen en beschuldigen radicale elementen binnen HTS van het aanstichten van haat.
De internationale gemeenschap wordt opgeroepen om aandacht te schenken aan deze crisis. Mensenrechtenorganisaties dringen aan op onafhankelijke onderzoeken naar de geweldsuitbarstingen en pleiten voor bescherming van minderheden in Syrië. De situatie in Jaramana en omliggende dorpen onderstreept de fragiele stabiliteit in het land, dat nog steeds herstelt van jarenlange burgeroorlog. Zonder snelle en doortastende actie dreigt de crisis verder te escaleren, met nog meer onschuldige slachtoffers tot gevolg.
Een oproep tot actie
De geweldsgolf tegen de Druzen in Syrië is een wake-upcall voor wie hoopte op een vreedzame transitie na de val van Assad. Een gemanipuleerde spraakopname heeft geleid tot bloedvergieten en verdeeldheid, terwijl een vreedzame minderheid vecht voor haar voortbestaan. De Druzen verdienen bescherming en gerechtigheid, net als alle Syriërs die snakken naar vrede. Alleen door internationale aandacht en druk kan verdere escalatie worden voorkomen. De tijd om te handelen is nu.
Andy Vermaut
