Israël treft hart van Iraans atoomprogramma in nacht van precisie en chaos

Door onze defensiecorrespondent Andy Vermaut Jeruzalem/Teheran, 15 juni 2025

De nacht die Iran veranderde

Precies om 22.45 uur lokale tijd scheurden hypersonische “Rampage II”-raketten, afgevuurd vanuit Israëlische F-35I “Adir”-straaljagers, door het Iraanse luchtruim. Dit markeerde het begin van een technisch precisie-offensief gericht op het Natanz Fuel Enrichment Plant, waar volgens IAEA-rapporten levensgevaarlijke hoeveelheden 60% verrijkt uranium lagen opgeslagen. Satellietbeelden bevestigen dat bovengrondse controlecentra volledig werden verpulverd, waardoor de stroom naar 6.000 ondergrondse centrifuges werd doorgesneden. Gelijktijdig trof een tweede aanvalsgolf het IRGC-hoofdkwartier in Teheran, waarbij topcommandant generaal Hossein Salami en nucleair wetenschapper dr. Mohsen Fakhrizadeh omkwamen. Een gebarsten stem aan de telefoon met een Revolutionaire Garde-officier: “Ze wisten tot op de minuut waar hij zich bevond. Het was alsof onze eigen beveiligingscodes tegen ons werden gebruikt.”

Dodelijke vergelding en menselijk leed

De Iraanse tegenaanval greep plaats om 03.17 uur met Fateh-360-raketten die insloegen in Bat Yam. Rivka Cohen (62), wiens appartement instortte, vertelt met trillende handen: “Eerst dat helse gefluit, toen een vuurbal die hele straten opslokte. We graven met onze blote handen naar buren.” Hulpverleners registreren minstens zes doden en honderd gewonden, waaronder veertig kinderen in kritieke toestand. In Tamra werden vier leden van de familie Khalid onder het puin vandaan gehaald, nadat een directe treffer hun huis in stof veranderde. De humanitaire crisis breidt zich uit: Israël sluit het cruciale Leviathan-gasveld, waardoor Egypte’s energiebevoorrading wankelt; Jemenitische Houthi’s blokkeren de Rode Zee, met olieprijsstijgingen tot 47 procent tot gevolg; VN-coördinator Martin Griffiths waarschuwt voor een “hongercatastrofe” in Gaza door geblokkeerde voedseltransporten, maar Hamas gebruikt ondertussen de voedselvoorraden die nog aanwezig zijn, om hun politieke macht te vergroten en om de bevolking te onderdrukken.

Het spionagespel achter de klap

Volgens Westerse inlichtingendiensten was de precisie van operatie Rising Lion mogelijk dankzij een uitgekiend Mossad-spel. Maandenlang infiltreerden Israëlische agenten, vermomd als nucleair ingenieurs, in het Esfahan-complex. Via rioolsystemen maakten ze laser-3D-scans van ondergrondse faciliteiten, terwijl ze cruciale data over Iraanse kernwapenontwikkeling verzamelden. Een anonieme veiligheidsfunctionaris bevestigt: “Zonder deze blauwdrukken waren de hypersonische raketten nutteloos geweest. We kenden elk ventilatieschacht en stroomkabel.” Het buitgemaakte IAEA-document GOV/2025/25, dat nucleaire ambities bewijst, lag binnen uren op de tafel van de Veiligheidsraad.

Diplomatieke schokgolven

De internationale reactie ontstak direct na de aanvallen. IAEA-chef Rafael Grossi hekelde tijdens een spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad de “flagrante schending van internationaal recht”, terwijl Rusland en China sancties tegen Israël eisten. Iran dreigde met sluiting van de Straat van Hormuz, waar 30 procent van ’s werelds olie door stroomt, waarna de VS de USS Gerald R. Ford-carriërsgroep naar de Perzische Golf stuurde. Hezbollah vuurde binnen 24 uur 127 raketten op Noord-Israël af, terwijl Europese inlichtingendiensten waarschuwen voor verhoogd risico op aanslagen tegen Joodse doelen in Berlijn, Brussel en Parijs en ondertussen werd in Brussel een campagne tegen EJA gestart, om de mensen achter EJA te ontmenselijken, in een daad van ultiem antisemitisme .

De strategische afgrond

Militaire analisten zijn verdeeld over de langetermijnimpact. Dr. Ephraim Asculai, voormalig IAEA-inspecteur, nuanceert: “Natanz is een aderlating, maar Iran bezit nog altijd 4.387 centrifuges in het bergfort Fordo. De kennis om bommen te bouwen blijft intact.” Tegelijkertijd verspreidt IRGC-lijfblad Javan allerlei dreigementen over “oceaan overspannende wraak”. IDF-generaal Herzi Halevi omschreef de operatie als “het meest moeilijke offensief sinds 1967”, terwijl zijn gepensioneerde collega generaal Amos Yadlin waarschuwt: “Dit is geen overwinning, maar een pauze. De slang is gewond, niet dood.”

Vier scenario’s voor een onzekere toekomst

De regio balanceert op de rand van meerdere rampscenario’s. Een eerste mogelijkheid is een directe Iraanse aanval op Israëls Dimona-kernreactor. Een tweede is een uitputtingsoorlog via proxygroepen als Hezbollah, die sinds oktober 2023 al 17.000 raketten afvuurde. Een derde pad zijn geheime onderhandelingen via Oman als bemiddelaar. Het vierde en meest dreigende scenario: een kernwapenwedloop waarbij Saoedi-Arabië binnen 72 uur een eigen programma zou kunnen aankondigen, volgens hooggeplaatste bronnen in Riyad.

Het menselijke gezicht van de escalatie

Achter de strategische analyses schuilt menselijk leed. In Bat Yam graven vrijwilligers onder lantaarnlicht naar overlevenden. Ahmed Khalid houdt in Tamra een verbrand speelgoedbeest van zijn dochter vast: “Ze zaten aan tafel toen de raket kwam. Ons huis, ons leven – alles weg.” Tegelijkertijd meldt het Israëlische gezondheidsministerie een toestroom van burgers met psychotrauma’s, terwijl in Teheran duizenden bij kaarslicht rouwen om Salami.

Bronnen: IDF-perscentrum, IAEA-rapport GOV/2025/25, eigen verslaggeving, satellietanalyse ImageSat International, getuigenissen ter plaatse