Klimaatbeleid blijft ondermaats in Federaal regeerakkoord volgens klimaatcoalitie

3 februari 2025
Gebrekkige uitwerking ondanks heldere afspraken
De Klimaatcoalitie bekijkt het nieuwe regeerakkoord van Arizona met grote bezorgdheid. Wetenschappelijke rapporten, zoals die van het IPCC, tonen al jaren aan dat onmiddellijke uitstootvermindering nodig is om ernstige schade aan mens en milieu te beperken. Toch lijken veel cruciale doelstellingen in het akkoord onder voorbehoud te staan. Het akkoord verwijst naar internationale en Europese klimaatafspraken, maar voegt tegelijk allerlei voorwaarden toe die verdere stappen bemoeilijken. Dat schept onduidelijkheid.
De klimaatuitdaging geldt wereldwijd en vraagt drastische inkrimping van CO₂-uitstoot in elke sector. Bij een aanhoudende stijging van de mondiale temperatuur bestaat een verhoogd risico op extremer weer, dalende biodiversiteit en economische gevolgen voor tal van landen. Wetenschappelijke analyses suggereren dat te late actie de uiteindelijke kosten van aanpassing en herstel zal opdrijven. De nu voorgestelde aanpak voldoet niet aan deze realiteit.
Rol van solidariteit en kwetsbare landen
De regering voorziet weinig in internationale solidariteit. Dat stelt veel waarnemers teleur, omdat de klimaatproblematiek wereldwijd speelt en niet stopt aan landsgrenzen. Kwetsbare regio’s worden onevenredig getroffen door droogte of overstromingen. Arizona erkent de prangende noodzaak, maar plant tegelijk budgettaire besparingen die directe steun aan deze landen kunnen inperken. Verschillende experten wijzen erop dat dit de druk op vluchtstromen kan verhogen en conflicten kan verergeren.
Europa als motor voor klimaatwetgeving
De Klimaatcoalitie merkt op dat Arizona de Europese regels over uitstoot en natuurherstel in vraag stelt. Zo blijft het onduidelijk hoe er op Belgisch niveau gevolg wordt gegeven aan de geëiste 55 procent reductie van broeikasgassen tegen 2030, zoals ook juridisch ondersteund door Klimaatzaak. Verder wordt er weinig gezegd over de vergroening van het transport of de landbouw. De Europese Unie wil tegen 2040 stevige dalingen van de uitstoot en een verdere afbouw van fossiele brandstoffen. Toch blijft Arizona vooral inzetten op deregulering, zonder gedetailleerde alternatieven te presenteren.
Beperkte aandacht voor biodiversiteit en natuurherstel
Wetenschappelijke studies onderlijnen het belang van robuuste ecosystemen. Gezonde bossen en wetlands helpen bij de opname van CO₂ en verhogen de weerbaarheid tegen klimaatgerelateerde rampen. De regering vermeldt het verlies van biodiversiteit, maar de term blijft vrijblijvend. Er wordt niet duidelijk uitgelegd op welke wijze men kwetsbare gebieden structureel wil beschermen. De natuurherstelwet krijgt evenmin een concrete invulling. Dat is volgens de Klimaatcoalitie een gemiste kans om het leefmilieu te versterken.
Onrechtvaardige impact voor zwakkere groepen
De regering stelt in haar akkoord dat ze de kosten van de transitie eerlijk wil verdelen, maar verduidelijkt niet hoe. Deskundigen benadrukken dat mensen met een laag inkomen vaker in slechter geïsoleerde woningen leven en dus sneller geconfronteerd worden met hoge energierekeningen. Zonder gerichte steun en investeringen in hernieuwbare energie dreigt die kloof te vergroten. De grootste uitstoters ontsnappen ondertussen grotendeels aan nieuwe lasten. De lasten komen zo bij de meest kwetsbare groepen terecht.
Gemiste kans voor diepgaande transitie
Een grootschalige transformatie vergt doordachte maatregelen in industrie, transport en energievoorziening. Volgens experts zou men systematisch alle vormen van fossiele subsidies moeten afbouwen om een duidelijk signaal te geven aan bedrijven en burgers. De regering onderzoekt dat alleen, in plaats van een concrete timing vast te leggen. Deze terughoudende aanpak vertraagt de snelle verschuiving naar duurzame productie en consumptie.
Wetenschappelijke urgentie en maatschappelijke verantwoordelijkheid
Klimaatzaak, die de Belgische staat juridisch aansprakelijk stelde voor nalatigheid, onderstreept dat stevig beleid geen vrijblijvende keuze is. Volgens hun uitspraak moet België de CO₂-uitstoot doelgericht beperken, in lijn met de akkoorden van Parijs. Door die eisen slechts gedeeltelijk of vaag te omarmen, neemt Arizona het risico om verder in gebreke te blijven. De huidige wetenschap wijst op een versnellend tempo van klimaatopwarming. Dat betekent dat elk jaar zonder robuuste actie de druk opvoert.
Verdere acties en oproep tot koerswijziging
De Klimaatcoalitie roept Arizona op om meteen een plan in te dienen waarmee de reductie van 55 procent in 2030 haalbaar wordt. Dat houdt in dat de grootste vervuilers hun verantwoordelijkheid nemen en de overheid investeert in duurzamere alternatieven. Daarnaast is ook steun nodig voor internationale initiatieven, zeker nu veranderende weersomstandigheden food- en watervoorziening in gevaar kunnen brengen. De kost van inactiviteit wordt volgens economen hoger dan de kost van tijdige investeringen.
De regering spreekt zelf de ambitie uit om de “wereldwijde klimaatuitdaging” serieus te nemen, maar bewijst dat onvoldoende met heldere cijfers en gerichte deadlines. Wetenschappers en middenveldorganisaties dringen al jaren aan op een structurele omslag. De Klimaatcoalitie stelt dat een rechtvaardige transitie niet alleen de planeet ten goede komt, maar ook nieuwe jobs en sociale voordelen kan opleveren. Zonder doortastend beleid blijven de risico’s voor de meest kwetsbare inwoners toenemen.
Voor meer informatie en verdere onderbouwing verwijst de Klimaatcoalitie naar https://klimaatcoalitie.be/federale-regeerakkoord-mist-klimaatambitie-en-is-onrechtvaardig/
