Terroristische groeperingen profiteren van wereldwijde instabiliteit

02 januari 2025

Wereldwijde veiligheidsincidenten hebben geleid tot nieuwe kansen voor extremistische groeperingen zoals IS en Al-Qaeda (AQ). Deze organisaties breiden hun invloed uit in Azië, het Midden-Oosten en Afrika, waarbij ze hun ideologie verspreiden en westerse invloeden ondermijnen. Het recente escaleren van conflicten in verschillende regio’s biedt een inzicht in hun strategieën en activiteiten.

Midden-Oosten: Escalatie door conflicten in Gaza en Syrië

De aanval van Hamas op Israël in oktober 2023 en de daaropvolgende militaire reactie in Gaza hebben IS en AQ een krachtige retoriek tegen het Westen geboden. De situatie escaleerde verder door raketaanvallen tussen Hezbollah en Israël en de vernietiging van de Iraanse ambassade in Damascus in 2024. Israëls vergelding en recente aanvallen op leiders van Hezbollah en Hamas hebben de spanningen in de regio verder doen oplaaien.

In Syrië blijft IS actief, ondanks het verlies van territorium. Hun aanwezigheid is versterkt in de centrale woestijnregio, waar ze profiteren van spanningen tussen Koerden en Soennitische stammen. Tegelijkertijd biedt Hay’at Tahrir al-Sham (HTS) in het noordwesten van Syrië onderdak aan buitenlandse terroristische groepen, ondanks pogingen om afstand te nemen van jihadistisch salafisme.

Jemen: Drone-aanvallen en interne conflicten

Al-Qaeda op het Arabisch Schiereiland (AQAP) blijft een regionale bedreiging, met als opvallendste ontwikkeling het gebruik van bewapende drones. Deze aanvallen suggereren mogelijke samenwerking met de Houthi-rebellen. Tegelijkertijd blijft IS in Jemen verzwakt door intern conflict en gebrek aan leiderschap. De Houthi’s, gesteund door Iran, hebben hun aanvallen op schepen in de Rode Zee opgevoerd, wat hun steun voor Palestijnse groepen in Gaza benadrukt.

Afrika: Verspreiding van geweld en instabiliteit

In Noord-Afrika blijft Libië een bron van instabiliteit, met actieve IS- en AQ-cellen in de Fezzan-regio. Het conflict in Soedan dreigt deze instabiliteit verder te vergroten. In de Sahel-regio vechten Jama’at Nusrat al-Islam wa al-Muslimeen (JNIM) en IS Sahel Province (ISSP) om de overhand. Het vertrek van de VN-vredesmissie uit Mali heeft het geweld verder doen toenemen, met als gevolg een toename van migratiestromen en grensoverschrijdend geweld.

In Oost-Afrika blijft Al-Shabaab een bedreiging met frequente aanvallen in Somalië en Kenia. In het zuiden van Afrika voeren IS-afdelingen in de Democratische Republiek Congo en Mozambique nog steeds dodelijke aanvallen uit, ondanks inspanningen van lokale regeringen om hun activiteiten te beperken.

Centraal-Azië: Spanningen blijven hoog

Na de machtsovername door de Taliban in Afghanistan heeft Al-Qaeda zijn aanwezigheid verstevigd, terwijl ISKP blijft opereren, ondanks Taliban-acties tegen hun leiders. De dreiging vanuit Afghanistan blijft niet beperkt tot de regio, met ISKP-gerelateerde aanvallen in landen zoals Turkije en Iran.

Wereldwijde gevolgen

De instabiliteit in deze regio’s biedt extremistische groeperingen niet alleen een voedingsbodem voor rekrutering en propaganda, maar ook voor het ondermijnen van internationale veiligheidsinspanningen. Het blijft cruciaal dat landen waakzaam blijven en samenwerken om deze dreigingen aan te pakken.