Vervuilingsmysterie James Ensorplein: een vervuild bufferbekken in zwevegem

24.01.2025

Sinds augustus 2024 werden op verschillende momenten ernstige vervuilingsproblemen vastgesteld in het bufferbekken bij het James Ensorplein. Dit bufferbekken, dat een belangrijke rol speelt in het lokale waterbeheer, kampte met water dat een donkere kleur kreeg, gepaard met geurhinder en zuurstoftekorten. Deze omstandigheden veroorzaakten aanzienlijke vissterfte. De situatie deed zich opnieuw voor in september en eind oktober. Gedurende deze periode werden diverse maatregelen genomen om de oorzaak te achterhalen en de overlast te beperken. Uit gedetailleerde onderzoeken bleek dat het water verhoogde concentraties van zware metalen en een hoog chemisch zuurstofverbruik bevatte.

Augustus: eerste maatregelen tegen vervuiling

In augustus werd een extern bureau ingeschakeld om de zuurstofwaarden in het bufferbekken te verhogen door beluchting en een zuiveringssysteem te plaatsen. Het bureau voerde daarnaast uitgebreide wateranalyses uit. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), Aquafin en de provincie West-Vlaanderen werden nauw betrokken bij de aanpak van het probleem.

Om de verdere verspreiding van de vervuiling te voorkomen, werd een ballon geplaatst tussen twee bekkens. Deze ingreep werd uitgevoerd in samenwerking met Fluvia. Tegen eind augustus werd besloten het vervuilde water gecontroleerd af te voeren via de riolering, na een grondige reiniging van de RWA-leiding in de Stedestraat. Hierna werd de samenwerking met het externe bureau beëindigd.

September: nieuwe incidenten en onderzoek

Halverwege september keerde de vervuiling terug. Er werden cameracontroles uitgevoerd in de riolering van de Stedestraat, en nieuwe wateranalyses werden genomen. Tegelijkertijd werd onderzocht of er een verband was met bedrijvigheid in de omgeving. Politiezone Mira werd ingeschakeld om verder onderzoek te doen. Aquafin gaf opnieuw goedkeuring om het vervuilde water gecontroleerd af te voeren via de riolering, terwijl Fluvia het water beluchtte om de zuurstofwaarden te verhogen.

Een mogelijk verband met het reinigen van betonmolens bij een werf van het DKO werd onderzocht, maar dit leverde geen concrete resultaten op.

Oktober: verdere acties en inspecties

Begin oktober werd een preventieve reiniging en spoeling van de RWA-leiding uitgevoerd in de Stedestraat en omliggende zijstraten. Daarnaast vond een uitgebreide camera-inspectie plaats, maar de bron van de vervuiling kon niet worden vastgesteld. De VMM installeerde een mobiel meettoestel bij de uitmonding van de RWA-leiding in het bufferbekken. Hiermee werden belangrijke parameters zoals zuurstofwaarden, pH en geleidbaarheid gemeten.

Er werden ook plannen gemaakt om twee slibstalen te nemen: een in het bekken en een nabij de Kappaert-site. Eind oktober was de vervuiling visueel niet langer waarneembaar.

November: nieuwe vervuiling en intensieve controles

Begin november werd opnieuw vervuiling in het bufferbekken gemeld. Direct werd gestart met beluchting om verdere schade te voorkomen. Er vond een plaatsbezoek plaats door de omgevingsinspectie, in samenwerking met de gemeente. De geplande slibstalen werden genomen, en rookdetectie in de riolering werd uitgevoerd. Tegelijkertijd werden op vier locaties wateranalyses uitgevoerd. Om meer inzicht te krijgen in mogelijke grondwaterverontreiniging, werden peilbuizen geïnstalleerd op de Kappaert-site.

December en januari: voortdurende monitoring

In december werden de resultaten van de water- en slibanalyses besproken tijdens overleggen met interne en externe diensten. Een verdachte bedrijvigheid in de omgeving werd door politiezone Mira onderzocht, maar dit leverde geen resultaten op. Daarnaast werden cameracontroles uitgevoerd bij de riolering onder de Kappaert-school.

In januari werden extra waterstalen genomen om de situatie verder te monitoren. Regelmatige visuele controles in de rioleringsputten op de werf blijven plaatsvinden. Overleg met betrokken diensten wordt voortgezet om gezamenlijk oplossingen te vinden.

Huidige stand van zaken

Ondanks de vele inspanningen van het lokaal bestuur en andere betrokken instanties, is de oorzaak van de vervuiling nog niet vastgesteld. Het bufferbekken blijft echter nauwgezet gemonitord. Indien nodig worden aanvullende acties ondernomen om verdere vervuiling te voorkomen en de situatie onder controle te houden.

Meer informatie

Voor vragen of meldingen kunt u contact opnemen met:

• Isabelle Degezelle, burgemeester: 0494 15 62 41
• Wim Monteyne, schepen van Omgeving: 0476 43 45 00
• Raf Deprez, schepen van Openbare Werken: 0475 38 16 63
• Dienst woon- en leefomgeving: 056 76 57 20, woonenleefomgeving@zwevegem.be