Architecten in het nauw: arrest uit 2016 blijft de sector verdelen

Brussel, 20 september 2024 – Een baanbrekend arrest van het Hof van Cassatie blijft de bouwsector in Vlaanderen beroeren, zelfs acht jaar na de uitspraak. Het arrest bepaalde dat de controleopdracht van een architect beperkt kan worden tot de ruwbouw-winddichtfase, waardoor architecten niet langer verplicht zijn om toezicht te houden op de afwerkingswerken. Dit precedent zorgde voor fundamentele veranderingen in de werkwijze van architecten en bouwheren, en roept tot op de dag van vandaag vragen op.

Wat betekent dit arrest voor bouwprojecten?

Op 19 mei 2016 bevestigde het Hof van Cassatie dat architecten, na de voltooiing van de ruwbouwwerken, niet langer verplicht zijn om toezicht te houden op de afwerkingsfase van een bouwproject. Alleen wanneer een stedenbouwkundige vergunning dit vereist, blijft het toezicht van kracht. Deze uitspraak gaf bouwheren de mogelijkheid om de architectenopdracht contractueel te beperken tot specifieke fases van het bouwproces, wat een aanzienlijke impact heeft gehad op de dynamiek tussen bouwheren en architecten.

Ondanks het arrest blijft de Orde van Architecten architecten adviseren om voor een volledige opdracht te kiezen. Volgens een woordvoerder van de Orde brengt het beperken van de controleopdracht risico’s met zich mee, voornamelijk met betrekking tot de kwaliteit van het eindresultaat. “Een volledige begeleiding door de architect is de beste garantie voor een vlekkeloos bouwproces,” aldus de Orde.

Onze bron stelt echter vragen bij deze richtlijn

Een vertrouwelijke bron, bekend bij de redactie, stelt echter dat het feitelijk niet mogelijk is dat een beroepsorde oproept om de wet te negeren. “Het is vreemd dat de Orde van Architecten aanraadt om altijd de volledige opdracht te nemen, terwijl de wet duidelijk toestaat om de architectenopdracht te beperken tot de ruwbouwfase. Dit roept vragen op over de werkelijke belangen die hier spelen,” verklaart de bron. Deze opmerkingen wekken twijfels over de objectiviteit van de adviezen van de Orde, en suggereren dat er mogelijk andere belangen meespelen.

Gevolgen voor bouwheren: een kwestie van kosten en risico’s

Voor bouwheren brengt deze juridische realiteit nieuwe keuzes met zich mee. Hoewel de kosten voor architectendiensten kunnen dalen bij een beperkte opdracht, is er ook het risico dat er problemen ontstaan tijdens de afwerkingsfase die niet worden opgemerkt door het ontbreken van toezicht. Dit leidt tot onzekerheid, vooral nu bouwprojecten steeds ingewikkelder worden en de nood aan duidelijke communicatie en afspraken tussen architect en bouwheer cruciaal blijft.

Problemen met werfverslagen: een terugkerend probleem

Naast de juridische en financiële implicaties blijven er klachten binnenkomen over de uitvoering van werfcontroles. Een bouwheer liet zijn ontevredenheid blijken over het gebrek aan regelmatige werfverslagen en de gebrekkige communicatie tijdens de bouwfase. Dit benadrukt het belang van duidelijke afspraken tussen de bouwheer en architect om latere problemen te vermijden.