Doppelgänger blijft actief op X met nieuwe domeinen en verspreiding van authentiek “fake news”

30 januari 2024

Russische invloedscampagne richt zich op Duitse verkiezingen

Tussen 9 januari en 19 januari verspreidde de Russische invloedscampagne “Doppelgänger” 573 tweets. De berichten deelden zowel authentieke als gemanipuleerde artikelen in het Frans, Pools, Oekraïens, Hebreeuws en Duits. De nadruk lag op het aanwakkeren van zorgen over de financiële situatie in Duitsland, aldus een rapport van Alliance4Europe, opgesteld door onderzoekers Saman Nazari en Joel Haglund.

Gebruik van authentieke en gemanipuleerde inhoud

Uit de 573 berichten waren 167 tweets gebaseerd op echte artikelen. Deze werden hergebruikt en strategisch ingezet om de narratieven van de invloedscampagne te versterken. Ondanks technische problemen bij het monitoren van alle berichten bleef duidelijk zichtbaar hoe de operatie bestaande nieuwsartikelen manipuleerde om haar doelen te bereiken.

De gedeelde inhoud in de tweets kwam niet altijd overeen met de originele artikelen. Zo werd bijvoorbeeld een bericht over de problemen van een Duits reisbureau gedeeld met een begeleidende tekst die de steun aan Oekraïne in twijfel trok.

Nieuwe domeinen en bekende tactieken

Een nieuw geregistreerd domein, grunehummel(.)net, richtte zich specifiek op groene thema’s. Dit domein voegt zich bij eerder vastgestelde nepnieuwssites zoals wanderfalke(.)net, welt(.)pm en spiegel(.)bz.

Naast de Duitse nepnieuwssites werden ook internationale websites gebruikt, waaronder news(.)walla(.)top, leparisien(.)fyi, obozrevatel(.)ltd en lepoint(.)top. Tegelijkertijd werden ook gevestigde mediakanalen zoals Sueddeutsche Zeitung, Handelsblatt, Le Figaro en France TV Info hergebruikt voor de invloedscampagne.

Verspreide narratieven en strategieën

De berichten die in de campagne werden ingezet, richtten zich vooral op de Duitse economie en politieke besluitvorming. Enkele van de gebruikte narratieven waren:

De Duitse economie is verzwakt en eens machtige bedrijven gaan failliet.
Burgers verliezen hun baan terwijl banken onverschillig blijven.
De Duitse auto-industrie verkeert in zwaar weer.
De vergrijzing leidt tot personeelstekorten.
Alle Duitse politieke partijen gaan onverantwoord om met financiën.
De vraag naar elektrische voertuigen daalt.
Oekraïne is aan het verliezen.

Impact en reactie van autoriteiten

Volgens de API van X (voorheen Twitter) bereikten de tweets 1.627.968 weergaven. Deze cijfers blijven echter onbetrouwbaar door de mogelijkheid van geautomatiseerde interacties.

Europese overheden en X werden gealarmeerd over de operatie. De tactieken van “Doppelgänger” blijven ongewijzigd, wat monitoring vergemakkelijkt. Op maandag wordt de crisisresponsfunctie van het Counter Disinformation Network geactiveerd om gezamenlijke monitoring en rapportage rond de Duitse verkiezingen te versterken.

Aanbevelingen en vervolgacties

Op 28 januari 2025 werden alle betrokken accounts en berichten gerapporteerd aan de EU-autoriteiten en X. Het gebruik van gemanipuleerde nieuwsberichten en valse domeinen blijft een uitdaging in de bestrijding van desinformatie. Door samenwerking tussen overheden en sociale mediaplatforms wordt getracht verdere verspreiding tegen te gaan.