Einde aan vertragende tactieken in de rechtbank: wraking van rechters aan banden gelegd

Nieuwe wet voorkomt misbruik van wrakingsrecht in Belgische rechtbanken

Brussel, 8 mei 2024 – De Belgische rechtspraak zet een belangrijke stap vooruit met de invoering van een nieuwe wet die het misbruik van het wrakingsrecht tegengaat. Deze wet, ingevoerd door minister van Justitie Paul Van Tigchelt, werd onlangs goedgekeurd door de plenaire vergadering van het federaal parlement en is een directe reactie op de opvallende stijging van het aantal wrakingsverzoeken in het ressort Antwerpen-Limburg.

Drievoudige toename van wrakingsverzoeken

In de afgelopen jaren is het aantal wrakingsverzoeken in Antwerpen-Limburg verdrievoudigd, een ontwikkeling die vaak leidde tot onnodige vertragingen in de rechtspraak. “Een kleine groep advocaten lijkt deze tactiek te gebruiken om processen te vertragen, vooral in grote drugsdossiers,” merkt Van Tigchelt op. “Deze praktijk ondermijnt de efficiëntie van onze rechtbanken en zet het recht op een eerlijk en tijdig proces onder druk.”

Strikte regulering van wrakingsverzoeken

De nieuwe regelgeving stelt dat wrakingsverzoeken niet langer automatisch leiden tot uitstel van rechtszaken. De rechtbank heeft nu de bevoegdheid om een volgende zittingsdatum vast te stellen bij de indiening van een wrakingsverzoek, ongeacht de uitkomst van de wraking. “Dit betekent een einde aan het zogenaamde filibusterwraken,” legt Van Tigchelt uit. “Het wrakingsrecht blijft onaangetast, maar we voorkomen dat het misbruikt wordt als vertragingsstrategie.”

Internationale implicaties en snellere procedures

Een significante verandering is dat verdachten die een wrakingsverzoek indienen, een woonplaats in België moeten opgeven. Dit kan het adres van hun advocaat zijn, wat de procedure bij eventuele nieuwe dagvaardingen versnelt. Voorheen leidde een wrakingsverzoek vaak tot langdurige vertragingen, vooral als de verdachte in het buitenland verbleef. De nieuwe wet zorgt ervoor dat, zelfs in het geval van een nieuwe dagvaarding, de rechtsgang niet onnodig wordt opgehouden.

Een breed gedragen aanpak

De wetswijziging, onderdeel van het wetsontwerp Digitalisering & Diversen II, zal binnenkort in werking treden na publicatie in het Belgisch Staatsblad. Minister Van Tigchelt benadrukt de rol van de advocatuur: “Het overgrote deel van de advocaten gebruikt het wrakingsinstrument op een eerlijke en gewetensvolle manier. Echter, de noodzaak om het misbruik door een kleine groep aan te pakken was duidelijk. Met deze wetswijziging waarborgen we de rechten van alle betrokkenen en behouden we de integriteit van ons rechtssysteem.”