Executiegevaar voor Iraanse politieke gevangenen roept om internationale actie

11 oktober 2024

Meer dan 178 executies zijn uitgevoerd tijdens het huidige presidentschap in Iran, volgens rapporten van Iran Human Rights Monitor. Drie politieke gevangenen—Mohammad Javad Vafaei Sani, Behrouz Ehsani en Mehdi Hasani—staan op het punt geëxecuteerd te worden door de Iraanse autoriteiten. Deze ontwikkeling heeft geleid tot wereldwijde verontwaardiging en een oproep tot onmiddellijke internationale actie.

Mohammad Javad Vafaei Sani: Een kampioen onder druk

De 29-jarige Mohammad Javad Vafaei Sani is een bekende bokskampioen en trainer uit Mashhad. In maart 2020 werd hij gearresteerd en sindsdien heeft hij ernstige fysieke en psychologische martelingen ondergaan. Ondanks zijn bijdragen aan de sport en de gemeenschap, is hij nu voor de derde keer ter dood veroordeeld door de revolutionaire rechtbank van Mashhad.

Behrouz Ehsani en Mehdi Hasani: Stemmen van oppositie in gevaar

Behrouz Ehsani en Mehdi Hasani, beide politieke activisten, zijn ter dood veroordeeld door rechter Iman Afshari, hoofd van afdeling 26 van de Revolutionaire Rechtbank van Teheran. Ze worden beschuldigd van rebellie, oorlog voeren tegen God, corruptie op aarde, lidmaatschap van de PMOI, het verzamelen van geheime informatie en samenzwering tegen de nationale veiligheid. Ze werden gearresteerd tijdens de opstanden van 2022 en staan nu voor een dreigende executie.

Verontrustende statistieken en internationale bezorgdheid

Volgens Amnesty International was Iran in 2023 verantwoordelijk voor 74% van alle geregistreerde executies wereldwijd. In augustus 2024 alleen al zijn meer dan 100 gevangenen geëxecuteerd, waaronder 10 vrouwen. De Independent International Fact-Finding Mission over Iran meldde in maart 2024 dat veel van deze mensenrechtenschendingen neerkomen op misdaden tegen de menselijkheid.

Professor Javaid Rehman, de Speciale Rapporteur van de VN over de mensenrechtensituatie in Iran, beschreef in juli de massale executies van 1988—waarbij 30.000 politieke gevangenen werden geëxecuteerd—als een “misdaad tegen de menselijkheid” en “genocide”. Hij benadrukte dat er aanzienlijk bewijs is dat deze acties met genocidale intentie werden uitgevoerd.

Oproep tot wereldwijde solidariteit

Iran Human Rights Monitor roept de internationale gemeenschap op om zich te verenigen en actie te ondernemen tegen de voortdurende executies in Iran. Ze nodigen iedereen uit om de globale verklaring te ondertekenen die oproept tot onmiddellijke actie om deze politieke gevangenen te redden.

Steun van prominente internationale figuren

Een indrukwekkende groep wereldleiders, Nobelprijswinnaars, juristen en mensenrechtenactivisten heeft de oproep ondertekend om executies in Iran te beëindigen. Hieronder volgt een overzicht van de ondertekenaars, elk met hun bijdrage aan de strijd voor mensenrechten:

Ambassadeur Joachim Rücker (Duitsland): Voormalig president van de VN-Mensenrechtenraad in 2015, hij heeft zich onvermoeibaar ingezet voor wereldwijde mensenrechtenstandaarden.
Professor José Luís da Cruz Vilaça (Portugal): Als voormalig rechter bij het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft hij bijgedragen aan de versterking van het Europese rechtssysteem.
Oleksandra Matviichuk (Oekraïne): Nobelprijswinnaar voor de Vrede 2022, zij heeft zich ingezet voor democratie en mensenrechten in Oekraïne.
Professor Stefan Trechsel (Zwitserland): Voormalig president van de Europese Commissie voor de Rechten van de Mens, een voorvechter van gerechtigheid in Europa.
Hon. Richard J. Goldstone (Zuid-Afrika): Voormalig rechter van het Constitutionele Hof en hoofdaanklager bij de VN-Tribunalen voor Joegoslavië en Rwanda, bekend om zijn strijd tegen internationale misdaden.
Professor Robert K. Goldman (Verenigde Staten): President van de Internationale Commissie van Juristen (ICJ), hij heeft een cruciale rol gespeeld in de bevordering van internationale rechtvaardigheid.
Professor Juan E. Méndez (Argentinië): Voormalig Speciale Adviseur van de VN-Secretaris-Generaal over de Preventie van Genocide, hij heeft zich ingezet tegen marteling en voor de rechten van politieke gevangenen.
Professor Jan Pronk (Nederland): Als voormalig Speciaal Vertegenwoordiger van de VN-Secretaris-Generaal voor Soedan heeft hij gewerkt aan vrede en humanitaire hulp.
Miriam Ekiudoko (Hongarije): Lid van de VN-werkgroep van experts over mensen van Afrikaanse afkomst, zij strijdt voor gelijkheid en tegen discriminatie.
Professor Helen Keller (Zwitserland): Voormalig rechter bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, zij heeft bijgedragen aan belangrijke jurisprudentie op het gebied van mensenrechten.
Anne Ramberg (Zweden): Co-voorzitter van het International Bar Association’s Human Rights Institute (IBAHRI), zij zet zich in voor de onafhankelijkheid van de advocatuur en de rechtsstaat.
Dr. Rowan Williams (Verenigd Koninkrijk): Voormalig Aartsbisschop van Canterbury, een moraal leider die zich inzet voor sociale rechtvaardigheid.
Ana Helena Chacón Echeverría (Costa Rica): Voormalig vice-president van Costa Rica, bekend om haar werk op het gebied van mensenrechten en gelijkheid.
Ambassadeur Zorica Marić-Djordjević (Montenegro): Voormalig ambassadeur bij de VN-Mensenrechtenraad, zij heeft zich ingezet voor de integratie van Montenegro in internationale organisaties.
Ambassadeur Juan Esteban Aguirre Martinez (Paraguay): Voormalig minister van Buitenlandse Zaken, hij heeft bijgedragen aan de versterking van Paraguay’s positie op het wereldtoneel.
Ambassadeur Amanda Ellis (Nieuw-Zeeland): Voormalig ambassadeur bij de VN in Genève, zij heeft zich ingezet voor gendergelijkheid en duurzame ontwikkeling.
Ambassadeur Lincoln P. Bloomfield Jr. (Verenigde Staten): Voormalig speciaal gezant, hij heeft gewerkt aan het bevorderen van vrede en veiligheid.
Dr. Livingstone Sewanyana (Oeganda): VN-onafhankelijk expert voor de promotie van een democratische en eerlijke internationale orde, hij streeft naar globale rechtvaardigheid.
Dainius Pūras (Litouwen): Voormalig VN-Speciaal Rapporteur voor het recht op gezondheid, hij heeft zich ingezet voor mentale gezondheid en kinderrechten.
Professor François Crépeau (Canada): Voormalig VN-Speciaal Rapporteur over de mensenrechten van migranten, hij pleit voor humane migratiebeleid.
Alda M. Facio (Costa Rica): Voormalig voorzitter van de VN-werkgroep over discriminatie van vrouwen en meisjes, zij is een pionier op het gebied van gendergelijkheid.
Professor Ricardo A. Sunga III (Filipijnen): Voormalig voorzitter van de VN-werkgroep van experts over mensen van Afrikaanse afkomst, hij zet zich in tegen racisme.
Professor Joseph A. Cannataci (Malta): Voormalig VN-Speciaal Rapporteur over het recht op privacy, hij verdedigt digitale rechten in het informatietijdperk.
Dr. Jelena Aparac (Kroatië): Voormalig voorzitter van de VN-werkgroep over het gebruik van huurlingen, zij richt zich op de bescherming van mensenrechten in conflicten.
Professor Kevin Jon Heller (Verenigde Staten): Professor internationaal recht en veiligheid, hij is een gerespecteerd academicus op het gebied van internationaal strafrecht.
Professor Josef Azizi (Oostenrijk): Voormalig rechter bij het Gerecht van de Europese Unie, hij heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van het EU-recht.
Professor Vilenas Vadapalas (Litouwen): Voormalig rechter bij het Gerecht van de Europese Unie, hij heeft gewerkt aan Europese integratie.
Professor Frank Höpfel (Oostenrijk): Voormalig rechter bij het Internationaal Straftribunaal voor het voormalige Joegoslavië, hij heeft bijgedragen aan internationale rechtspraak.
Stanislav Pavlovschi (Moldavië): Voormalig rechter bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, hij heeft zich ingezet voor de rechtsstaat in Moldavië.
Professor David M. Crane (Verenigde Staten): Oprichter en hoofdaanklager van het Speciaal Hof voor Sierra Leone, hij heeft gewerkt aan het berechten van oorlogsmisdaden.
Sir Richard J. Roberts (Verenigd Koninkrijk): Nobelprijswinnaar voor Fysiologie of Geneeskunde in 1993, bekend om zijn baanbrekende werk in moleculaire biologie.
Elfriede Jelinek (Oostenrijk): Nobelprijswinnaar voor Literatuur in 2004, een invloedrijke schrijver en criticus van sociale kwesties.
Professor Joachim Frank (Verenigde Staten): Nobelprijswinnaar voor Scheikunde in 2017, hij heeft belangrijke bijdragen geleverd aan de cryo-elektronenmicroscopie.
Tahar Boumedra (Verenigd Koninkrijk): Voorzitter van Justice for the Victims of the 1988 Massacre in Iran (JVMI), hij strijdt voor gerechtigheid voor slachtoffers.
Sonja Biserko (Servië): Oprichter en president van het Helsinki Comité voor Mensenrechten in Servië, zij promoot mensenrechten en democratie in de Balkan.
Hiljmnijeta Apuk (Kosovo): Winnaar van de Verenigde Naties Prijs op het gebied van Mensenrechten in 2013, zij zet zich in voor de rechten van personen met een handicap.
Melissa Parke (Australië): Lid van de VN-Groep van Eminente Experts over Jemen, zij heeft zich ingezet voor humanitaire kwesties.
Dr. Maude Barlow (Canada): Voormalig senior adviseur over water aan de voorzitter van de VN-Algemene Vergadering, een pleitbezorger voor waterrechten.
Bianca Jagger (Nicaragua): Oprichter en president van de Bianca Jagger Human Rights Foundation, zij is een uitgesproken mensenrechtenactivist.
Jeff Kaufman (Verenigde Staten): Regisseur van de documentaire “Nasrin” over de Iraanse mensenrechtenactiviste Nasrin Sotoudeh, hij brengt belangrijke verhalen naar het publiek.
Marcia S. Ross (Verenigde Staten): Documentaireproducent en casting director, zij heeft bijgedragen aan invloedrijke films en series.
Kyle Matthews (Canada): Uitvoerend directeur van het Montreal Institute for Genocide and Human Rights Studies, hij werkt aan het voorkomen van massale wreedheden.
Lord Hendy KC (Verenigd Koninkrijk): Barrister en lid van het Hogerhuis, hij is een vooraanstaand jurist op het gebied van arbeidsrecht.
Ambassadeur Filloreta Kodra (Albanië): Voormalig permanente vertegenwoordiger van Albanië bij de Verenigde Naties in Genève, zij heeft zich ingezet voor mensenrechtenkwesties.
Natan Sharansky (Israël): Voormalig vicepremier van Israël, een symbool van vrijheid en mensenrechtenactivisme.
Ambassadeur Keith M. Harper (Verenigde Staten): Voormalig ambassadeur bij de VN-Mensenrechtenraad, hij heeft zich ingezet voor inheemse rechten.
Professor Giorgio Parisi (Italië): Nobelprijswinnaar voor Natuurkunde in 2021, hij heeft belangrijke ontdekkingen gedaan in complexe systemen.
Professor Diane Orentlicher (Verenigde Staten): Voormalig onafhankelijk expert bij de VN over het bestrijden van straffeloosheid, zij is een gerespecteerd academicus.
Dr. Jens Modvig (Denemarken): Voormalig voorzitter van het VN-Comité tegen Marteling, hij zet zich in tegen foltering wereldwijd.
Dr. Mantas Adomėnas (Litouwen): Secretaris-generaal van de Gemeenschap van Democratieën, hij promoot democratische waarden.
Theodore Sedgwick (Verenigde Staten): Voormalig ambassadeur van de VS in Slowakije, hij heeft gewerkt aan het versterken van bilaterale relaties.
Professor Barry C. Barish (Verenigde Staten): Nobelprijswinnaar voor Natuurkunde in 2017, bekend om zijn werk aan zwaartekrachtsgolven.
Professor Franklin Dehousse (België): Voormalig rechter bij het Gerecht van de Europese Unie, hij heeft bijgedragen aan de rechtsontwikkeling in de EU.
Professor Valeriu M. Ciucă (Roemenië): Voormalig rechter bij het Gerecht van de Europese Unie, hij heeft zich ingezet voor de rechtsstaat.
Kip Tom (Verenigde Staten): Voormalig ambassadeur bij de VN-Agentschappen voor Voedsel en Landbouw, hij heeft gewerkt aan voedselzekerheid.
Professor William A. Schabas (Canada): Voorzitter van de VN-Onafhankelijke Onderzoekscommissie over Gaza in 2014-2015, hij is een autoriteit op het gebied van internationaal strafrecht.
Ambassadeur Stephen J. Rapp (Verenigde Staten): Voormalig ambassadeur voor Wereldwijde Strafrechtelijke Justitie, hij heeft zich ingezet voor gerechtigheid voor oorlogsmisdaden.
Professor Giovanni Grasso (Italië): Voormalig internationaal rechter in het Constitutionele Hof van Bosnië en Herzegovina, hij heeft bijgedragen aan de wederopbouw van het rechtssysteem.
Ambassadeur Filloreta Kodra (Albanië): Zij heeft zich ingezet voor de bescherming van mensenrechten op internationaal niveau.
Graham Blewitt AM (Australië): Voormalig plaatsvervangend hoofdaanklager bij het Internationaal Straftribunaal voor het voormalige Joegoslavië, hij heeft gewerkt aan het berechten van oorlogsmisdaden.
Professor de Hon. Gareth Evans AC KC (Australië): Voormalig minister van Buitenlandse Zaken van Australië, hij is een pleitbezorger voor internationale vredesinitiatieven.
Lech Wałęsa (Polen): Voormalig president van Polen en Nobelprijswinnaar voor de Vrede, een icoon van de strijd voor democratie.
Abraham Bonowitz (Verenigde Staten): Uitvoerend directeur van Death Penalty Action, hij strijdt tegen de doodstraf.
Marya Dmytrieva (Oekraïne): Programmadirecteur bij het Democracy Development Center, zij bevordert democratische processen.
Gillian Triggs (Australië): Professor aan de Universiteit van Melbourne, zij heeft zich ingezet voor mensenrechten in Australië.
Donna Divine (Verenigde Staten): Professor emerita aan het Smith College, zij heeft bijgedragen aan de studie van het Midden-Oosten.
Susan Deller Ross (Verenigde Staten): Professor emerita in de rechten aan Georgetown Law, zij heeft gewerkt aan genderrechtvaardigheid.
Donna M. Hughes, Ph.D. (Verenigde Staten): Professor emerita aan de Universiteit van Rhode Island, zij is een expert op het gebied van vrouwenstudies.
Kate MacIntosh (Verenigde Staten): Uitvoerend directeur en professor aan de UCLA School of Law, zij werkt aan mensenrechtenkwesties.
Julia Bray (Verenigd Koninkrijk): Professor aan de Universiteit van Oxford, zij is gespecialiseerd in Arabische literatuur.
Olha Shved (Oekraïne): Universitair hoofddocent aan de Universiteit van Kiev, zij draagt bij aan academische ontwikkelingen in Oekraïne.
Ian Acheson (Verenigd Koninkrijk): Senior adviseur bij het Counter Extremism Project, hij werkt aan de bestrijding van extremisme.
Stuart Russell (Frankrijk): Professor bij het Monitoring Committee on Attacks on Lawyers, hij verdedigt de rechten van advocaten wereldwijd.
Naomi Roht-Arriaza (Verenigde Staten): Professor emerita aan de University of California, zij is een expert op het gebied van internationaal recht en straffeloosheid.
Craig Foster (Australië): Voormalig profvoetballer en mensenrechtenactivist, hij zet zich in voor sociale rechtvaardigheid.
Tracy Edwards MBE (Verenigd Koninkrijk): Oprichter van The Maiden Factor, zij promoot onderwijs voor meisjes wereldwijd.
Elisabetta Zamparutti (Italië): Oprichter van Hands Off Cain, zij strijdt tegen de doodstraf.
Antonio Stango (Italië): Voorzitter van de Italiaanse Federatie voor Mensenrechten (FIDU), hij bevordert mensenrechten in Italië en daarbuiten.
Cantor Michael Zoosman (Verenigde Staten): Mede-oprichter van L’Chaim! Jews Against the Death Penalty, hij zet zich in tegen de doodstraf.
Taciana Niadbaj (Wit-Rusland): Voorzitter van PEN Belarus, zij verdedigt de vrijheid van meningsuiting.
Suzanne Hoff (Nederland): Internationaal coördinator van La Strada International, zij bestrijdt mensenhandel.
Bogdan Hossu (Roemenië): Voorzitter van de Nationale Vakbondsconfederatie Cartel Alfa, hij verdedigt de rechten van werknemers.
Elana Anton (Moldavië): Voorzitter van de Nationale Confederatie van Vakbonden in Moldavië, zij zet zich in voor sociale rechtvaardigheid.

Organisaties die de oproep steunen

Naast individuele ondertekenaars hebben ook verschillende organisaties hun steun betuigd:

VIASNA Human Rights Center (Wit-Rusland): Een vooraanstaande organisatie die mensenrechtenschendingen documenteert.
Independent Education Union (Australië): Vertegenwoordigt onderwijsprofessionals en zet zich in voor hun rechten.
Peter Tatchell Foundation (Verenigd Koninkrijk): Werkt aan de bevordering en bescherming van mensenrechten.
Democracy Development Center (Oekraïne): Bevordert democratische processen en burgerparticipatie.
Pax Christi (Australië): Een vredesbeweging die zich inzet voor gerechtigheid en mensenrechten.
L’Chaim! Jews Against the Death Penalty (Verenigde Staten): Een organisatie die zich inzet tegen de doodstraf vanuit een Joodse ethische visie.
Intersection Association for Rights and Freedoms (Tunesië): Bevordert mensenrechten en democratische waarden in Tunesië.
World Council for Public Diplomacy and Community Dialogue (België), Werkt wereldwijd aan de naleving van de fundamentele grondrechten en mensenrechten

De dreigende executie van deze politieke gevangenen is een ernstige schending van de mensenrechten en een oproep tot actie voor de internationale gemeenschap. De steun van prominente figuren en organisaties benadrukt de urgentie van de situatie. Het is van cruciaal belang dat regeringen, internationale organisaties en individuen samenkomen om druk uit te oefenen op Iran om deze executies te stoppen en de mensenrechtensituatie te verbeteren.