Explosieve toename van slakken tot en met 250000 slakken per ha leidt tot vergrassing van Vlaamse velden

Vergrassing in Vlaanderen: een ongezien fenomeen

Sinds oktober vorig jaar kampen delen van Vlaanderen met uitzonderlijk natte weersomstandigheden. Het grondwaterpeil heeft in april 2024 recordhoogtes bereikt, de hoogste sinds 2001. Deze omstandigheden vormen de perfecte broedplaats voor slakken, die zich nu in grote getale manifesteren. Met meer dan 25 slakken per vierkante meter, oftewel meer dan 250.000 per hectare, vreten deze weekdieren massaal aan de kiemplantjes in de regio.Vergrassing is een ecologisch fenomeen waarbij grassen dominant worden in een gebied ten koste van de diversiteit van andere plantensoorten. Dit kan gebeuren in verschillende soorten landschappen, zoals weiden, bermen, heidegebieden, en bossen. Vergrassing verandert de structuur en samenstelling van de vegetatie, wat vaak leidt tot een afname van biodiversiteit. Dit kan gevolgen hebben voor de ecologische balans van het gebied, waaronder de dieren en planten die afhankelijk zijn van een meer gevarieerde plantensamenstelling. De oorzaken van vergrassing kunnen divers zijn, zoals veranderingen in landgebruik, overbemesting, verstoring van de grond, en een afname van traditioneel beheer zoals begrazing en maaien.

Selectieve eetgewoonten van slakken verstoren vegetatie

De slakken, voornamelijk de Spaanse wegslak, een invasieve exoot, richten hun honger specifiek op dicotyle (tweezaadlobbige) planten, waaronder veel bloemdragende soorten. Grassen worden merkwaardig genoeg links gelaten. Deze selectieve eetgewoonten hebben een dramatisch effect op de vegetatie: terwijl bloemdragende planten het onderspit delven, nemen grassen de overhand, wat leidt tot een massale vergrassing van de omgeving.

Impact op de biodiversiteit en ecologische balans

Deze intense begrazing door slakken in het vroege groeiseizoen heeft een fundamentele impact op de hergroei van kruidige vegetatie. Normaliter zouden kale plekken die ontstaan na zomerdroogte snel worden ingenomen door pionierkruiden, die zorgen voor een bloemrijke opfleuring van graslanden en bermen. Nu echter krijgen de kiemplantjes van de meeste bloemdragende planten geen kans, wat resulteert in een landschap gedomineerd door grassen en een significante afname van de bloemenpracht later in het jaar.

Mogelijke oplossingen en de rol van de gemeenschap

De bestrijding van deze slakkenplaag blijft een uitdaging. Hoewel er diverse middelen beschikbaar zijn, zoals het gebruik van hennepstrooisel, biervallen, en aaltjes, en methoden zoals koperen gaasjes rond planten plaatsen, is het succes hiervan niet gegarandeerd. Ook natuurlijke predatoren zoals egels worden ingezet, maar zelfs deze kunnen de explosieve populatiegroei niet bijbenen. Gemeenschappen delen tips in ecologische tuiniergroepen op sociale media en proberen samen te werken om deze plaag het hoofd te bieden.

Een oproep voor meer onderzoek en actie

Met slakken die naar verwachting nog twee tot vijf keer zo groot worden in de komende weken, is de situatie urgent. Het is duidelijk dat verdere studie en effectieve beheersstrategieën noodzakelijk zijn om deze ecologische crisis aan te pakken en de biodiversiteit in Vlaamse velden te herstellen.

Auteur tekst Andy Vermaut +32499357495 vanuit Club Cala Romani in Mallorca, indegazette.be, email: denktankcarmenta@gmail.com

Bron: https://www.natuurpunt.be/nieuws/sterke-vergrassing-door-intense-slakkenbegrazing