Is Onderzoek naar verkiezingsfraude in Koekelare nu echt van de baan?

01/01/2025

Bezwaar over verkiezingsresultaten leidt tot controverse

De gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober 2024 in Koekelare zijn het middelpunt geworden van een uitgebreide juridische en maatschappelijke discussie. Een bezwaar, ingediend door Henk Dejonghe, derde kandidaat van de lijst team8680, werpt een donker licht over de verkiezingsuitslagen. Het bezwaar stelt vermeende fraude met volmachtstemmen, ernstige procedurele fouten en onregelmatigheden in het telproces aan de kaak. De zaak werd behandeld door de Raad voor Verkiezingsbetwistingen.

Hoge aantallen volmachten wekken verdenking

Een belangrijk punt in het bezwaar betreft de opmerkelijke hoeveelheid volmachtstemmen in Koekelare. In totaal zouden 342 stemmen via volmacht zijn uitgebracht, wat neerkomt op meer dan 7% van het totale aantal stemmen. In stembureau 9, gelinkt aan het woonzorgcentrum WZC Meunyckenhof, stemde 14,2% van de kiezers met een volmacht. Dit is volgens de indiener opvallend hoog en roept vragen op over de integriteit van het proces.

Daarnaast worden er ernstige beschuldigingen geuit over mogelijke beïnvloeding van kwetsbare kiezers, waaronder ouderen en verstandelijk beperkten, om volmachten te verstrekken. In één geval werd een ziektebriefje, gebruikt als bewijs voor een volmacht, na het stemmen teruggegeven aan de volmachtgever. De verzoeker stelt dat dit wijst op ongeldige volmachten.

Onregelmatigheden in het stem- en telproces

Naast de kwestie van de volmachtstemmen wijst het bezwaar op diverse procedurele onregelmatigheden tijdens de verkiezingsdag:

  • Een proces-verbaal in telbureau G1 werd onvolledig ingevuld.
  • Stemmen uit “box 8” in telbureau G3 werden pas later geteld, zonder verklaring voor de vertraging.
  • In stembureau 7 was er een discrepantie van 194 stembiljetten tussen het aantal gebruikte en uitgebrachte stemmen.
  • In stembureau 5 werd vooraf niet gecontroleerd of de stembus leeg was, en stembrieven werden niet geteld.

Bovendien zijn er fouten geconstateerd in de telling van lijststemmen en naamstemmen, wat mogelijk van invloed is op de zetelverdeling. Een correctie van slechts zes stemmen zou Vlaams Belang een zetel kosten en team8680 een extra zetel opleveren. Hierdoor zou Henk Dejonghe rechtstreeks verkozen worden en kon er feitelijk (puur mathematisch gezien) een andere meerderheid gevormd worden.

Getuigen gehoord over fouten bij de telling

Tijdens de zitting van 18 december 2024 werden verschillende getuigen gehoord door de Raad voor verkiezingsbetwistingen. Hun namen hebben wij hier om privacyredenen geanonimiseerd.

  • Één getuige verklaarde dat een proces-verbaal onvolledig was ingevuld, maar ontkende incidenten van verbale agressie.
  • Andere getuigen meldden dat er geen sprake was van agressie, maar dat er wel laattijdige tellingen en procedurele fouten waren.
  • Een laatste getuige verklaarde dat hij betrokkene had gevraagd om een ontbrekende handtekening te plaatsen op een proces-verbaal. Buiten deze handtekeningen werden er geen wijzigingen aangebracht.

Bezwaar afgewezen wegens procedurefouten

De Raad voor Verkiezingsbetwistingen oordeelde dat het bezwaar niet ontvankelijk was vanwege procedurele tekortkomingen en naar wij via Henk Dejonghe vernamen was dit omdat er twee adressen op een bezwaarschrift vermeld stonden, de woonplaatskeuze was dus per vergissing niet vermeld. Eerst zou de raad voor verkiezingsbetwistingen de zaak niet behandelen, maar uiteindelijk is ze op haar stappen teruggekeerd en kon de zaak toch behandeld worden. Zo ontbraken concrete klachten en werden de verplichte vermeldingen in de documenten niet correct opgenomen. Hoewel de Raad het bezwaar formeel afwees, blijven de vermeende onregelmatigheden toch nog steeds voer voor discussie. De kosten van het bezwaar, begroot op 697,45 euro, werden ten laste gelegd van Henk Dejonghe. Deze kosten omvatten onder meer de vergoeding voor getuigen.

Propagandaregels overtreden

Tijdens de verkiezingscampagne zouden er ook overtredingen zijn begaan tegen de regels rond verkiezingspropaganda. Zo stond een auto met campagneposters van Vlaams Belang geparkeerd op de parkeerplaats van een stembureau. Daarnaast hing er een banner van dezelfde partij aan een hek van een nabijgelegen school.

Reactie gevraagd per mail aan patrick Lansens, maar geen teken van leven ontvangen

Op 29 december 2024 en opnieuw op 31 december 2024 heb ik, Andy Vermaut van Indegazette.be, per e-mail contact opgenomen met Patrick Lansens om een uitgebreide reactie te vragen over de inhoud van dit artikel. Helaas heb ik tot op heden geen antwoord ontvangen van de burgervader. Hierdoor hebben wij het artikel zonder zijn standpunt moeten publiceren. Wij blijven echter openstaan voor zijn reactie en zullen deze toevoegen zodra deze alsnog door Patrick Lansens zouden worden aangeleverd. Weliswaar konden wij wel Henk Dejonghe bereiken en deze stelde dat hij niet in beroep zal gaan tegen de huidige beslissing van de raad voor verkiezingsbetwistingen. Ondertussen lazen wij op 30 december 2024 in het Nieuwsblad dat Eric Huyghe de gemeenteraad verlaat en zijn functie doorgeeft aan Henk Dejonghe, waardoor wij ondertussen ook beter begrijpen waarom er door Henk Dejonghe uiteindelijk geen beroep wordt aangetekend. Eric Huyghe had eigenlijk al van meet af aan aangegeven dat hij Henk Dejonghe ook wou belonen voor de goede samenwerking binnen Team8680. Uiteindelijk heeft Eric Huyghe woord gehouden en de daad effectief bij het woord gevoegd. Door het feit dat de klacht om procedurele redenen bij de raad voor verkiezingsbetwistingen is afgewezen, wordt er niet verder ingegaan op de grond van de zaak, terwijl er wel getuigen werden opgeroepen. Hierdoor wordt er uiteindelijk geen inhoudelijk debat over de kern van de zaak gevoerd. Henk Dejonghe vroeg zich hieromtrent ook terecht af, waarom er dan feitelijk getuigen werden opgeroepen, als ze toch al wisten dat ze geen inhoudelijke uitspraak over de kern van de zaak zouden voeren. “Waarom dan al die tralala?, ” stelt Henk Dejonghe.

De letterlijke beschrijving in de beslissing van de Raad voor Verkiezingsbetwistingen

IV. Ontvankelijkheid van het bezwaar

A. Schending van de artikelen 15, 4° en 17, §2 van het Procedurebesluit

Standpunt van de partijen

De derde betrokken partij stelt in haar nota dat het bezwaarschrift geen woonplaatskeuze omvat. Indien geen regularisatie gebeurde binnen de bezwaartermijn t/m 22 november 2024 moe(s)t besloten worden dat er geen bezwaar is. Er vond geen nummering van de overtuigingsstukken plaats, noch in het verzoekschrift, noch op de stukken.

Artikel 17, §2 in fine bepaalt dat een verzoekschrift dat niet, onvolledig of laattijdig is geregulariseerd, wordt geacht niet te zijn ingediend.

Een schrijven dat zich ertoe beperkt het instellen van een onderzoek te vragen, zonder bepaalde onregelmatigheden in te roepen, kan niet als een bezwaarschrift worden aangemerkt. Ook de formulering van vage vermoedens kan niet doorgaan voor een bezwaar, zodat de persoon die dergelijke vermoedens heeft geuit, geacht wordt geen bezwaar te hebben ingediend. Ook een vage verwijzing naar door anderen ingebrachte bezwaren is onontvankelijk evenals het bezwaar dat in vage en algemene bewoordingen is opgesteld. De derde betrokken partij haalt hiervoor diverse uitspraken van de Raad van State aan (RvS, Verk. Tervuren, nr. 7.005, 27 maart 1959; RvS, Verk. Oostakker, nr. 14.719, 12 mei 1971; RvS, Verk. Maaseik, nr. 32.528, 9 mei 1989; RvS, Verk. Temse, nr. 51.987, 6 maart 1995).

Beoordeling door de Raad

In zoverre hiermee gerefereerd wordt aan het Procedurebesluit, wordt vastgesteld dat het adres van de verzoekende partij wel in haar bezwaarschrift kan worden gevonden en dat hierop woonplaatskeuze werd gedaan (RvS, Verk. De Panne, nr. 243.814, 26 februari 2019).

Het onderhavige bezwaar verwijst voor wat betreft de concrete inhoud ervan louter naar het bij de Raad ingediende bezwaar van 15 november 2024 (gekend onder rolnummer 2425-RVERBK-0018) en de klacht bij de afdelingsprocureur van Kortrijk.

Vermits de verzoekende partij voor concrete klachten louter verwijst naar het bezwaar van 15 november 2024, kan de Raad in het kader van dit bezwaarschrift enkel vaststellen dat geen enkel middel wordt aangehaald dat desgevallend een eigen, afzonderlijke behandeling van dit bezwaarschrift rechtvaardigt.

“Luidens artikel 15, 4°, van het besluit van de Vlaamse regering van 16 mei 2014 ‘houdende de rechtspleging voor sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges’ moet het verzoekschrift waarmee het beroep bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen wordt ingesteld, een uiteenzetting bevatten van de feiten en de ingeroepen middelen. Onder ‘middel’ dient te worden verstaan: de voldoende duidelijke omschrijving van de overtreden rechtsregel of het overtreden algemeen rechtsbeginsel en van de wijze waarop die rechtsregel of dat algemeen rechtsbeginsel wordt geschonden. Die omschrijving moet in het verzoekschrift zelf gebeuren; een middel kan niet worden afgeleid uit de kritiek die wordt aangevoerd in stukken die de beroeper bij zijn verzoekschrift voegt.”
(RvS, NV Algemene bouwonderneming Heylen, nr. 260.098, 13 juni 2024)

De Raad maakt, ten behoeve van het tegensprekelijk karakter van de schriftelijke procedure en ter vrijwaring van de rechten van de overige partijen, deze zienswijze tot de zijne en stelt vast dat de verzoekende partij in haar verzoekschrift zelf geen enkel middel onder vorm van een onregelmatigheid, overtreden rechtsregel of algemeen rechtsbeginsel formuleert maar zich beperkt tot een verwijzing naar bijlagen en bijgevolg niet voldoet aan het voorschrift van artikel 15, 4° van het Procedurebesluit.

De exceptie is gegrond.

V. Kosten

Artikel 33 van het DBRC-decreet bepaalt dat de kosten van het bezwaar ten laste komen van de partij die in het ongelijk wordt gesteld. Aangezien de Raad het bezwaar verwerpt als onontvankelijk, legt de Raad de kosten ten laste van de verzoekende partij. Die kosten omvatten het getuigengeld (art. 33, derde lid, 1° DBRC-decreet).

VI. Beslissing

  1. Het bezwaar wordt verworpen.
  2. De Raad legt de kosten van het bezwaar, bestaande uit de getuigengelden en begroot op 697,45 euro, ten laste van de verzoekende partij.

Dit arrest is uitgesproken op 23 december 2024 door de zesde kamer, samengesteld uit:

Ronny FREDERICKX
Luc VERMEIREN
Patrick VANDENDAEL

Strafrechtelijke Klacht in Koekelare

Op de vraag of het onderzoek naar verkiezingsfraude in Koekelare echt van de baan is, kunnen we op dit moment geen definitief antwoord geven. Er is nog een klacht lopende bij de raad van state, maar dit ging over de eerdere weigering van de behandeling van de zaak, omdat er geen handtekening op een document stond, iets wat enkele dagen te laat in orde werd gebracht, maar aldus toch nog tot de feitelijke nietigheid van het bezwaarschrift heeft geleid. Gezien deze zaak nu toch behandeld werd weliswaar enkel op procedure, zal dat waarschijnlijk ook daar als een sisser aflopen.

In Koekelare is er momenteel nog alleen sprake van een strafrechtelijke klacht die betrekking heeft op de toekenning en het gebruik van volmachten. Deze zaak bevindt zich nog in een onderzoeksfase, en de uitkomst hiervan is tot op heden voor ons onbekend. De verdere ontwikkelingen en resultaten van dit onderzoek zullen moeten uitwijzen welke conclusies hieruit kunnen worden getrokken.

Het lijkt er inderdaad op dat de openingszitting van de gemeenteraad op 6 januari 2025 in Koekelare gewoon kan doorgaan, met de officiële aanstelling van de schepenen en burgemeester Patrick Lansens, die zijn 30 jaar burgemeesterschap zonder enige noemenswaardige vertraging dan toch zal kunnen vieren.