Onderzoeksjournalist Gary Cartwright wijst op risico’s bij Europese steun aan Pakistaanse scholen. EU-Geld in Pakistan: “Wie controleert de miljoenen voor onderwijs?”

Brussel, 8 juni 2025 — Ruim €150 miljoen Europese belastingeuro’s stroomden tussen 2016 en 2024 naar Pakistaanse onderwijsprojecten. Maar in Brussel klinkt steeds luider de vraag: weet iemand zeker dat dit geld geen religieuze indoctrinatie voedt? Het antwoord ontbreekt.

Islam in elk leslokaal

Sinds 2021 bepaalt het Pakistaanse ‘Single National Curriculum’ dat álle kinderen – ongeacht hun geloof – islamitische leerstukken krijgen. Zelfs bij Engels en geschiedenis. Christelijke en hindoeïstische leerlingen leren bijvoorbeeld niet over evolutie, maar over scheppingsverhalen uit de Koran. In Punjab bepalen radicale geestelijken wat in schoolboeken staat. Een leraar die Darwins theorie doceerde, overleefde ternauwernood een bomaanslag. Hij verontschuldigde zich later publiekelijk.

Madrassa’s: het zwarte gat

Is er een directe EU-financiering voor madrassa’s, vraag EU-Today journalist Gary Cartwright zich af? “Nee,” zegt Brussel. Maar controle op indirecte geldstromen? Die is er niet. Duizenden van deze religieuze scholen opereren volledig buiten overheidszicht. Sommige zijn broeinesten van extremisme. Neem Darul Uloom Haqqania: die school leverde meer Taliban-leiders af dan welke onderwijsinstelling ook. Toch kreeg Pakistan via het EU-handelsprogramma GSP+ wél tariefvrije markttoegang tot de Europese Unie.

Politiek mijnenveld

President Zardari blokkeerde onlangs een wet die madrassa’s als liefdadigheidsinstellingen zou registreren. “Te gevaarlijk,” vond hij. Het zou internationale sancties kunnen uitlokken. Pakistan stond tot 2022 op de beruchte grijze lijst van financiële waakhond FATF. Dat kostte het land naar schatting €28 miljard. De invloedrijke religieuze partij JUI-F, met wortels in het madrassa-netwerk, dreigt nu met opstanden.

Brussel kijkt weg

Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (ECR) stelde ook al in februari scherpe vragen aan de Europese Commissie: “Hoe voorkomt u dat EU-geld islamitische indoctrinatie subsidieert?” Geen antwoord. Ook niet op zijn vraag naar sancties. Critici vinden dat Brussel haar eigen regels overtreedt. De GSP+-deal vereist mensenrechtenbewaking – iets waar Pakistan al tien jaar lak aan heeft.

Veiligheidsdimensie

De problemen reiken verder dan klaslokalen. Een recente aanslag op een schoolbus eiste zes levens. Vier kinderen kwamen om. Tegelijk groeien nucleaire risico’s. Pakistan bouwt jaarlijks twaalf tot vijftien kernkoppen. Terroristen drongen al binnen op hoog beveiligde bases, zoals in Rawalpindi (2009).