“We moesten sterker zijn dan onze angst” – Shoah-overlevenden ontmoetten nabestaanden van hun redders (met video)
6 maart 2025
Op donderdag 6 maart 2025 kwamen overlevenden van de Shoah samen in Limoges voor een bijzondere ontmoeting met de nakomelingen van mensen die hen tijdens de Tweede Wereldoorlog hielpen ontsnappen aan de naziterreur. De Claims Conference, een internationale organisatie die zich inzet voor materiële compensatie voor Joodse slachtoffers, lanceerde daarbij het boek “Plus fort que la peur” (Sterker dan de angst). Hierin staan 36 indrukwekkende verhalen van mensen uit negen verschillende landen die tijdens de Tweede Wereldoorlog hun eigen leven riskeerden om Joodse medeburgers te redden.
Verhalen van moed en menselijkheid
Tijdens de officiële presentatie in Limoges ontmoetten Shoah-overlevenden kinderen en kleinkinderen van hun redders. Zo waren Dr. Sophia Joachims (89) en Mark Schonwetter (91), beiden uit Polen, aanwezig om hun verhaal te delen. Zij konden dankzij een moedige familie onderduiken en de oorlog overleven.
Ook Colette Zeif (89), oorspronkelijk uit Frankrijk, was aanwezig. Zij werd tijdens de oorlog verborgen gehouden door de familie Bayrand. Afstammelingen van die familie namen deel aan de bijeenkomst. Pierre-Michel Kahn (92) uit Parijs en Régine Suchowolski Sluszny (85) uit Antwerpen waren eveneens bij de presentatie in Limoges aanwezig.
Bijzonder en emotioneel samenzijn
In totaal werden door deze 36 mensen ruim 220 levens gered. Wereldwijd zijn van alle erkende Joodse redders, ook wel de rechtvaardigen (de “Justen”) genoemd, nog slechts zo’n 150 personen in leven. Hun moed en daadkracht tijdens de Holocaust vormen nu een belangrijk onderdeel van educatieprogramma’s en geschiedenislessen.Volgens de organisatoren is het essentieel om de verhalen van deze heldhaftige daden levend te houden voor toekomstige generaties. Deze verhalen leren jongeren keuzes te maken gebaseerd op menselijkheid en moed, zelfs in moeilijke omstandigheden.Het boek werd eerst uitgegeven in het Frans en Engels. Later volgen edities in het Pools, Duits, Hebreeuws en Litouws.
In het Musée de la Résistance in Limoges vond ook nog op donderdag 6 maart 2025 een tweede bijzondere bijeenkomst plaats ter gelegenheid van de Europese Dag van de Rechtvaardigen. Tijdens deze bijeenkomst kwamen overlevenden van de Shoah samen met personen die tijdens de Tweede Wereldoorlog levens hebben gered, ook bekend als ‘Rechtvaardigen’. Het was een emotioneel en indrukwekkend samenzijn, waarbij herinneringen en verhalen werden gedeeld, precies tachtig jaar na afloop van de oorlog. Centraal tijdens de bijeenkomst stond het boek ‘Plus fort que la peur’ (Sterker dan angst), dat bestaat uit 36 aangrijpende portretten. Het boek toont beelden en verhalen van Rechtvaardigen uit Frankrijk, Duitsland, Hongarije, Israël, Litouwen, Nederland, Polen, Slowakije, Zweden en Oekraïne. Elk portret laat zien welke dagelijkse uitdagingen deze personen moesten doorstaan en hoe zij met grote moed en menselijkheid hebben gehandeld.De aanwezigen luisterden aandachtig naar getuigenissen van zowel overlevenden als van personen die tijdens de oorlog anderen hebben gered. Deze getuigenissen maakten diepe indruk op iedereen die aanwezig was. Na afloop vond er een informele receptie plaats waar deelnemers persoonlijk met elkaar in gesprek konden gaan. Veel aanwezigen waren zichtbaar geraakt door de verhalen en het directe contact met degenen die hun moed en kracht hadden bewezen in moeilijke tijden.De bijeenkomst benadrukte het belang van herinneren en gaf een helder beeld van hoe moed en menselijkheid in moeilijke tijden levens kunnen veranderen.De organisatie van het evenement lag in handen van de Claims Conference en de stad Limoges.
Over de Claims Conference
De Conference on Jewish Material Claims Against Germany (Claims Conference) is een non-profitorganisatie met kantoren in New York, Israël, Duitsland en Oostenrijk. De organisatie zet zich in voor materiële compensatie voor Holocaust-overlevenden wereldwijd. Sinds de oprichting in 1951 onderhandelt de Claims Conference met de Duitse overheid en heeft daarmee sinds 1952 ruim 90 miljard dollar aan compensatie uitgekeerd aan slachtoffers van nazivervolging. In 2023 verdeelde de Claims Conference meer dan 560 miljoen dollar aan ruim 200.000 overlevenden in 83 landen en kende zij 750 miljoen dollar aan subsidies toe aan sociale organisaties wereldwijd. Voor 2024 heeft de organisatie afspraken gemaakt over 535 miljoen dollar voor individuele compensaties en 888 miljoen dollar voor gezondheidszorg aan huis voor Holocaust-overlevenden.Deze indrukwekkende ontmoeting in Limoges bracht Shoah-overlevenden en nabestaanden van hun redders samen. Een belangrijk moment voor iedereen die de geschiedenis levend wil houden én een eerbetoon aan ongeëvenaarde moed!
Andy Vermaut
