Architecten ereloon beperkt tot gesloten ruwbouw: een gerechtelijke uitdaging

16 december 2024

De strijd rond architectenhonoraria: wat de wet zegt

In een recente zaak voor de rechtbank speelt de discussie over het architectenereloon opnieuw een prominente rol. Een architect probeerde de rechter te overtuigen het ereloon te baseren op een totaalbedrag van 246.000 euro, wat overeenkomt met de sleutel-op-de-deurprijs. Echter, volgens de wetgever mag het ereloon alleen worden berekend over de kosten van de gesloten ruwbouw, in dit geval 164.000 euro.

Deze beperking heeft verstrekkende gevolgen voor zowel bouwheren als architecten. Het betekent niet alleen dat de aansprakelijkheid van de architect beperkt blijft tot de gesloten ruwbouw, maar ook dat de verzekeringskosten voor architecten lager zijn. Architecten hoeven namelijk enkel verzekerd te zijn voor het bedrag dat overeenkomt met de ruwbouw, en niet voor de volledige afwerkingskosten.

Geen contract, geen basis voor ereloon

In een van de besproken dossiers kwam een ander probleem naar voren: de bouw ging van start zonder dat er een ondertekend contract was tussen de bouwheer en de architect. Dit soort situaties komt vaker voor bij bouwprojecten waar vooraf geen formele afspraken zijn gemaakt over de specifieke bouwlocatie.

De rechter moet in zulke gevallen oordelen op basis van wie wat kan bewijzen. Zonder werfverslagen of andere concrete bewijzen van aanwezigheid en betrokkenheid, staat de positie van de architect juridisch zwak. Het gebruik van tools zoals digitale werfverslaggeving of vergelijkbare software wordt cruciaal om de aanwezigheid van de architect en diens opmerkingen vast te leggen.

Praktische tips voor bouwheren

Bouwheren die zich in een dergelijk juridisch kluwen willen wapenen, krijgen steeds vaker praktische adviezen:

1. Maak een apart e-mailadres aan dat uitsluitend wordt gebruikt voor alle communicatie rond de bouw. Dit zorgt voor overzicht en voorkomt dat belangrijke documenten verloren gaan.
2. Plaats een wildcamera op de werf. Dit biedt controle en zekerheid over wie wanneer aanwezig is geweest. Er zijn gevallen bekend waarin architecten werfverslagen opstelden zonder dat ze daadwerkelijk op de werf aanwezig waren.

Precedenten en juridische zorgen

In eerdere rechtszaken hebben bouwheren gewonnen op basis van de principes rond het beperken van het ereloon tot de kosten van de gesloten ruwbouw. In verschillende arrondissementen werd geoordeeld dat architecten hun ereloon alleen mochten baseren op de kosten van deze fase van het bouwproces. Toch blijft het in andere gebieden vaak een gevecht om dit principe erkend te krijgen.

Het resultaat van de huidige zaak wordt met spanning afgewacht. Het oordeel van de rechter zal niet alleen de betrokken partijen beïnvloeden, maar kan ook als richtlijn dienen voor toekomstige geschillen.