De explosieve waarheid achter de misstanden in de Belgische rechterlijke macht ( deel 2)

18 oktober 2024

Een verborgen netwerk van macht en corruptie binnen de Belgische rechterlijke macht

In een reeks aangetekende brieven en documenten die op 28 september 2024 aan de Belgische Wetgevende Macht zijn gestuurd, wordt een schokkend beeld geschetst van de wantoestanden binnen de Belgische rechterlijke macht. Deze onthullingen gaan veel verder dan individuele gevallen van machtsmisbruik en leggen een diepgeworteld probleem bloot: een netwerk van advocaten, magistraten en hoge ambtenaren dat de scheiding der machten ondermijnt en de rechtsstaat zwaar onder druk zet. Dit juridische kartel zou verantwoordelijk zijn voor het manipuleren van rechtszaken, waarbij persoonlijke en politieke belangen altijd de doorslag geven boven de wet.

Het aftreden van Yves Leterme: een politieke val of gerechtelijke manipulatie?

Eén van de meest spraakmakende slachtoffers van deze corrupte praktijken is de voormalige Eerste Minister Yves Leterme. In december 2008 werd hij gedwongen af te treden, naar verluidt omdat zijn kanselarij zich zou hebben ingelaten met het beïnvloeden van een rechterlijke uitspraak in het Fortis-dossier. Wat echter pas later duidelijk werd, is dat Leterme’s ontslag het resultaat was van een gecoördineerde aanval vanuit de rechterlijke macht zelf, en niet van enige schuld aan strafbare feiten. Yves Leterme was onschuldig, maar werd door een juridisch steekspel in een hoek gedreven waaruit ontsnappen onmogelijk was. Zijn vertrek wordt nu gezien als een duidelijk voorbeeld van hoe de rechterlijke macht in België haar macht misbruikt om politieke figuren die haar niet welgezind zijn, opzij te schuiven.

De brief van 19 december 2008, geschreven door de toenmalige Eerste Voorzitter van het Hof van Cassatie, Ghislain Londers, wordt nu door juridische experts gezien als “contra legem” – strijdig met de wet. Londers beschuldigde “de kanselarij” van pogingen om de samenstelling van de kamer van het Hof van Beroep die het Fortis-dossier behandelde, te beïnvloeden. Deze actie leidde direct tot de val van Leterme’s regering. Het schokkende aan deze zaak is dat deze brief volledig in strijd was met artikel 103 van de Belgische Grondwet, dat duidelijk stelt dat een minister slechts kan worden vervolgd door een hof van beroep en dat de Kamer van Volksvertegenwoordigers hier toestemming voor moet geven. Geen van deze stappen werd gevolgd, waardoor Leterme’s aftreden gebaseerd was op een juridisch onwettige handeling.

De juridische valkuilen die Leterme dwongen te vallen

Het probleem gaat echter dieper. Yves Leterme, econoom van opleiding en geen jurist, kon onmogelijk alle juridische valkuilen overzien waarin hij werd gelokt. Zijn beleidscel, vol met juristen, advocaten en adviseurs, zou mogelijk ook niet volledig beseft hebben welke krachten tegen hen werkten. In deze context speelde advocaat Christian Van Buggenhout een sleutelrol. Deze advocaat, ingehuurd door Leterme’s kabinet, wist volgens bronnen exact hoe hij de juridische procedures kon omzeilen en manipuleren, zonder dat Leterme zich bewust was van de volledige omvang van de juridische manoeuvres. Dit bracht de Belgische premier in een positie waarin hij geen andere keuze had dan aftreden, ondanks het feit dat hij geen enkele fout had begaan.

Hoe machtsstructuren binnen het gerecht blijven heersen

Een van de grootste problemen in het Belgische rechtssysteem, zoals blijkt uit de documenten, is dat de hogere magistratuur zichzelf lijkt te beschermen. De aangetekende brieven van september 2024 schetsen een beeld van een gesloten systeem, waarin magistraten op sleutelposities elkaar beschermen en zorgen dat interne misstanden nooit het daglicht zien. Promoties binnen het gerecht zijn vaak niet gebaseerd op merites, maar op politieke of persoonlijke gunsten, wat leidt tot een juridisch apparaat dat verstrengeld is met corruptie en zelfbescherming.

Eén van de meest schrijnende voorbeelden van deze interne bescherming is de promotie van magistraten die betrokken waren bij de schokkende juridische fouten in de zaak rond Julie Van Espen, het meisje dat in 2019 werd vermoord door Steve Bakelmans. Bakelmans had al een veroordeling voor geweldsmisdrijven, maar bleef vrij rondlopen omdat tientallen dossiers door procedurefouten en verkeerde beslissingen ongeopend in de kast bleven liggen. De gevolgen van deze fouten zijn onvoorstelbaar: een onschuldige jonge vrouw werd vermoord, en de verantwoordelijken binnen het gerecht werden nooit ter verantwoording geroepen.

De brief van 28 september 2024: een nieuwe poging om gerechtigheid te brengen

In de aangetekende brief van 28 september 2024 wordt een directe oproep gedaan aan de Belgische Wetgevende Macht om deze wantoestanden aan te pakken. Er wordt gevraagd om een parlementaire onderzoekscommissie die de rol van magistraten zoals Paul Van Tigchelt en Koen Geens onder de loep moet nemen. Deze figuren, ooit aan de top van het Belgische gerechtelijk systeem, worden nu beschuldigd van het beschermen van corrupte collega’s en het in stand houden van een systeem dat doordrenkt is van machtsmisbruik. Van Tigchelt, die in 2023 Minister van Justitie werd, heeft volgens de brief nalatig gehandeld in het aanpakken van deze misstanden. Zijn banden met het Antwerpse Openbaar Ministerie, waar hij voorheen in functie was, zouden hem hebben weerhouden om zijn oud-collega’s ter verantwoording te roepen voor de fouten die zij hebben gemaakt. Dit heeft geleid tot een gevoel van onschendbaarheid binnen de rechterlijke macht, waar magistraten weten dat hun acties zelden of nooit leiden tot werkelijke consequenties.

De verborgen invloed van advocaten en magistraten op rechtszaken

Naast de gevallen van magistraten die foutief handelen, wordt in de brieven ook aandacht besteed aan de rol van advocaten zoals Christian Van Buggenhout en Robert Peeters, die via dubieuze praktijken en ongeoorloofde beïnvloeding van rechters rechtszaken naar hun hand zetten. In het Fortis-dossier bijvoorbeeld werd Van Buggenhout door zijn stafhouder verboden om te getuigen in een parlementaire onderzoekscommissie, wat leidde tot een gigantisch juridisch schandaal. Dit soort praktijken, waarbij advocaten strategisch werden beschermd door hun beroepsgroep, hebben de geloofwaardigheid van het Belgische rechtssysteem ernstige schade toegebracht.

De roep om gerechtigheid: wat zal er gebeuren?

Nu deze brieven openbaar zijn gemaakt, ligt de bal bij de Belgische Wetgevende Macht. Zal er eindelijk een doorbraak komen in de manier waarop corruptie binnen de rechterlijke macht wordt aangepakt? Of blijft dit schokkende systeem van machtsmisbruik en vriendjespolitiek voortbestaan zonder dat er werkelijke hervormingen worden doorgevoerd? De toekomst van de Belgische rechtsstaat staat op het spel. De komende maanden zullen uitwijzen of deze onthullingen leiden tot een broodnodige zuivering van de rechterlijke macht, of dat de oude structuren zullen blijven heersen, met verwoestende gevolgen voor het vertrouwen van de burgers in hun gerechtelijk systeem.