Historische daling van nitraatgehalten: landbouwsector staat voor cruciale keuzes
12 december 2024
De Vlaamse landbouwsector heeft in het afgelopen jaar vooruitgang geboekt in de strijd tegen nitraatvervuiling. Volgens het nieuwste rapport van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) is het percentage meetpunten met een overschrijding van de nitraatnorm in oppervlaktewater gedaald van 25% naar 17,5%. Dit is het laagste niveau sinds het begin van de metingen. Ook in ondiep grondwater is een daling zichtbaar, van 40 mg nitraat/l in 2022 naar 36 mg nitraat/l in 2023. Hoewel dit hoopvolle cijfers zijn, benadrukken experts dat structurele maatregelen nodig blijven om de waterkwaliteit duurzaam te verbeteren.
Nieuwe inzichten door klimaat en landbouwpraktijken
Minister van Landbouw en Omgeving Jo Brouns wijst op de invloed van weersomstandigheden en landbouwpraktijken op de meetresultaten. “We moeten blijven inzetten op duurzame en klimaatrobuuste keuzes, zowel in bemesting als in teeltbeheer. Innovatieve technieken en agro-ecologische praktijken worden essentieel om nutriëntenverliezen verder te beperken,” stelt hij. De Vlaamse overheid investeert in begeleiding en sensibilisering van landbouwers om de impact van meststoffen en nitraatgevoelige teelten op het milieu te minimaliseren.
Daling dierlijke mestproductie en veranderingen in bemesting
De afname van het aantal varkens in Vlaanderen, van 5,9 miljoen in 2019 naar 5,05 miljoen in 2023, heeft geleid tot een daling van de dierlijke mestproductie met 7 miljoen kg stikstof. Tegelijkertijd heeft de toename van kunstmestgebruik in 2023, na de prijsstijgingen in 2022, geleid tot een terugkeer naar het gebruiksniveau van vóór de energiecrisis. Het gebruik van innovatieve mestverwerkingstechnieken en opslagmethoden speelt een steeds belangrijkere rol in de sector.
Ondersteuning en nieuwe praktijken voor landbouwers
Via initiatieven zoals de documentaire ‘Mestmeesters’ en de Begeleidingsdienst voor een Betere Bodem en Waterkwaliteit (B3W) worden goede landbouwpraktijken gepromoot. Technieken zoals gefractioneerde bemesting, onderzaai van gras in maïs en niet-kerende bodembewerking blijken effectief, maar vereisen verdere uitrol en begeleiding.
Focus op Europese samenwerking en innovatie
Minister Brouns benadrukt dat Vlaanderen ook op Europees niveau inzet op innovatieve oplossingen, zoals RENURE-technieken, en dat hij blijft pleiten voor behoud van de derogatie. Tegelijkertijd wordt in het beleid gestreefd naar meer eiwitautonomie om de landbouwkringlopen te sluiten en de sector veerkrachtiger te maken.
Meer informatie is beschikbaar via de volgende links:
Mestrapport 2024: https://www.vlm.be
Rapport Nutriënten in grond- en oppervlaktewater: https://www.vmm.be
