Israëls vredesverdrag met Egypte ernstig onder druk

4 maart 2025

Israël maakt zich al enkele maanden ernstige zorgen over de veiligheid aan haar zuidelijke grens. Deze keer komt de dreiging niet vanuit Gaza en Hamas, maar vanuit Egypte. De stabiliteit van het historische vredesverdrag tussen beide landen staat op het spel.

Gewelddadige geschiedenis

Egypte, gelegen in Afrika, speelt al decennia een cruciale rol in de geopolitieke spanningen van het Midden-Oosten. De relatie tussen Egypte en Israël is sinds het ontstaan van de Joodse staat in 1948 getekend door conflicten en vijandelijkheden. Deze geschiedenis werpt een lange schaduw over de huidige betrekkingen.

Egypte, vijand van het eerste uur

Al vóór de oprichting van Israël in 1948 was Egypte betrokken bij acties tegen de Joodse gemeenschap in het toenmalige Britse Mandaatgebied Palestina. De grootmoefti van Jeruzalem, Haj Amin al-Hoesseini, die vanuit Caïro opereerde, speelde een rol in het aanwakkeren van anti-Joodse sentimenten. Op 15 mei 1948, een dag na de Israëlische onafhankelijkheidsverklaring, vielen zes Arabische landen, waaronder Egypte, de jonge staat aan. Dit markeerde het begin van een reeks conflicten tussen beide naties.

Proxy-oorlog tussen Oost en West

In 1956 escaleerde de spanning tijdens de Suez-crisis. De Egyptische president Gamal Abdel Nasser nationaliseerde het Suezkanaal, wat leidde tot internationale spanningen. Israël, gesteund door Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, lanceerde een militaire operatie om de controle over het kanaal te herwinnen. Hoewel de operatie aanvankelijk succesvol was, dwongen internationale druk en diplomatieke interventies Israël zich terug te trekken. Deze crisis benadrukte de complexiteit van de geopolitieke verhoudingen tijdens de Koude Oorlog. cidi.nl

Egypte, leider van de Arabische wereld

In 1967 probeerde Egypte haar leiderschap in de Arabische wereld te versterken door Israël opnieuw uit te dagen. President Nasser mobiliseerde troepen en sloot de Straat van Tiran af voor Israëlische schepen. Dit leidde tot de Zesdaagse Oorlog, waarin Israël een preventieve aanval uitvoerde en aanzienlijke gebieden veroverde, waaronder de Sinaï-woestijn en de Gazastrook. Deze oorlog veranderde de geopolitieke kaart van het Midden-Oosten ingrijpend. cidi.nl

De sluwe aanval op een heilige dag

Na het overlijden van Nasser in 1970 kwam Anwar Sadat aan de macht. In 1973 lanceerden Egypte en Syrië een verrassingsaanval op Israël tijdens Jom Kipoer, de heiligste dag van de Joodse kalender. Ondanks de initiële successen van de Arabische troepen wist Israël de aanval af te slaan en haar posities te behouden. Deze oorlog leidde uiteindelijk tot diplomatieke initiatieven voor vrede. cidi.nl

De nieuwe wind richting vrede

Onder leiding van Sadat begon Egypte een koers richting vrede. In 1977 bracht Sadat een historisch bezoek aan Jeruzalem, wat leidde tot onderhandelingen met de Israëlische premier Menachem Begin. Deze gesprekken culmineerden in de Camp David-akkoorden van 1978 en het daaropvolgende vredesverdrag in 1979. Israël trok zich terug uit de Sinaï, terwijl Egypte de regio demilitariseerde. Dit verdrag maakte Egypte het eerste Arabische land dat Israël erkende.

Midden-Oosten staat op springen

Recentelijk zijn er toenemende zorgen over Egyptische militaire bewegingen in de Sinaï. Israëlische functionarissen, waaronder VN-ambassadeur Danny Danon, hebben hun bezorgdheid geuit over mogelijke schendingen van het vredesverdrag. Israël roept Egypte op om de militaire aanwezigheid in de Sinaï te verminderen en zich aan de afspraken te houden. De situatie blijft gespannen, met beide landen die hun militaire paraatheid verhogen. Deze ontwikkelingen benadrukken de fragiele aard van de vrede in de regio.

De spanningen tussen Israël en Egypte lopen opnieuw op na jaren van vrede. Militaire bewegingen in de Sinaï zetten de stabiliteit in het Midden-Oosten onder druk. Een conflict dat ooit opgelost leek, dreigt opnieuw op te laaien – een situatie die iedereen raakt!

Sebastiaan Hoedt