Poetin dreigt met langeafstandsraketten aan vijanden van het Westen: Nieuwe stap in geopolitieke spanning

Sint-Petersburg, Rusland, 6 juni 2024 – De Russische president Vladimir Poetin heeft tijdens het St. Petersburg International Economic Forum (SPIEF) aangekondigd dat Rusland overweegt om langeafstandsraketten te leveren aan ongespecificeerde vijanden van het Westen. Dit dreigement komt als reactie op de recente versoepeling van westerse beperkingen voor Oekraïne om westerse wapens te gebruiken tegen militaire doelen in Rusland.

Tijdens een bijeenkomst met buitenlandse persorganisaties op 5 juni, stelde Poetin dat Rusland wapens van een vergelijkbare klasse zou kunnen leveren als een “symmetrisch antwoord” op de westerse steun aan Oekraïne. Hij vroeg zich retorisch af waarom Rusland niet het recht zou hebben om soortgelijke wapens te leveren aan actoren die aanvallen op westerse “gevoelige doelen” zouden uitvoeren.

Deze nieuwe dreiging lijkt bedoeld om westerse besluitvorming te beïnvloeden met betrekking tot de mogelijkheid van Oekraïne om militaire doelen binnen Rusland aan te vallen met door het Westen geleverde wapens. Poetin suggereerde echter niet dat er sprake zou zijn van escalatie in Oekraïne of directe confrontatie met het Westen, wat erop kan wijzen dat het Kremlin inspeelt op bepaalde westerse percepties over de geloofwaardigheid van dergelijke Russische dreigementen.

Deskundigen vermoeden dat Poetin erop rekent dat sommige westerse actoren meer bezorgd zullen zijn over de mogelijkheid dat Rusland langeafstandswapens levert aan vijanden van het Westen, dan over de dreiging van een directe confrontatie tussen het Westen en Rusland. Het is echter onwaarschijnlijk dat Rusland daadwerkelijk schaarse langeafstandsraketten aan andere actoren zal leveren, gezien het eigen gebruik van deze systemen voor grootschalige aanvallen op Oekraïne.

Russische oorlogsschepen naar Cuba

Van 12 tot 17 juni zullen Russische marineschepen een havenbezoek brengen aan Cuba. Deze stap lijkt deel uit te maken van een bredere strategie om de historische herinnering aan de Cubaanse raketcrisis op te roepen en zo de zelfdeterrent van de VS te versterken. Van 12 tot 17 juni zullen vier Russische marineschepen, waaronder de fregat Admiral Gorshkov en de nucleair aangedreven onderzeeër Kazan, een officieel bezoek brengen aan de haven van Havana. Dit kondigde het Cubaanse Ministerie van Revolutionaire Strijdkrachten vandaag aan. De schepen behoren tot de Noordelijke Vloot en zullen ook de bevoorradingstanker Academic Pashin en de reddingssleepboot Nikolai Chiker omvatten.

Symbolische terugkeer naar de Cubacrisis

Het bezoek van de Russische oorlogsschepen lijkt deel uit te maken van een bredere strategie om de historische herinnering aan de Cubacrisis op te roepen en zo de Verenigde Staten te ontmoedigen verdere steun aan Oekraïne te bieden. De Russische minister van Defensie verklaarde dat het doel is om een Russische marine-aanwezigheid te verzekeren in “operationeel belangrijke gebieden van de verre oceaanzone”. Russische media meldden dat de Admiral Gorshkov is uitgerust met Zircon hypersonische raketten, die volgens het Kremlin een nucleaire lading kunnen dragen. Het Cubaanse Ministerie van Revolutionaire Strijdkrachten benadrukte echter dat geen van de schepen nucleaire wapens aan boord heeft, waardoor het bezoek “geen bedreiging voor de regio” vormt. Deze bewering kon niet worden geverifieerd door het Institute for the Study of War (ISW). Reuters meldde dat een hoge Amerikaanse functionaris verklaarde dat de Russische schepen ook Venezuela zouden kunnen aandoen op een nog te bepalen datum in de zomer van 2024. Dit zou de Russische inspanningen om relaties met staten in het westelijk halfrond te benadrukken verder versterken.

Het bezoek aan Cuba komt op een moment waarop de spanningen tussen Rusland en het Westen hoog oplopen, mede door de oorlog in Oekraïne. De Russische aanwezigheid in Cuba kan worden gezien als onderdeel van een reflexieve controlecampagne om de VS te dwingen tot zelfdeterrentie. Poetin heeft herhaaldelijk gebruik gemaakt van nucleaire dreigementen om het Westen te ontmoedigen beslissingen te nemen die verdere steun aan Oekraïne zouden bieden. Het Kremlin heeft waarschijnlijk de aankondiging van de Russische marinebezoeken aan Cuba gecoördineerd met Poetin’s recente dreigementen om langeafstandsraketten aan vijanden van het Westen te leveren. Beide activiteiten zijn gericht op het zaaien van angst in het Westen, hoewel Poetin opvallend genoeg geen escalatie in Oekraïne of directe confrontatie met het Westen heeft gedreigd.

Verliescijfers in Oekraïne

Op 5 juni gaf Poetin onbedoeld aan dat Russische troepen mogelijk maandelijks ongeveer 20.000 slachtoffers maken in Oekraïne. Als dit waar is, zou dit cijfer ruwweg gelijk zijn aan het aantal nieuwe rekruten dat Rusland maandelijks aanvoert.

Oekraïense aanvallen op Russische infrastructuur

In de nacht van 5 op 6 juni hebben Oekraïense strijdkrachten een olieraffinaderij in de oblast Rostov en een olieopslagplaats in de oblast Belgorod getroffen met drone-aanvallen. Dit bevestigden Russische functionarissen vandaag.

Rostov Oblast getroffen

Vasily Golubov, gouverneur van Rostov Oblast, erkende dat er een brand uitbrak in de Novoshakhtinsk olieraffinaderij na een drone-aanval. Satellietbeelden, gepubliceerd door Radio Svoboda op 6 juni, tonen de schade aan een vloeibaar koolwaterstofgasproductieplaats binnen de raffinaderij. Volgens Radio Svoboda heeft de Novoshakhtinsk raffinaderij een capaciteit van vijf miljoen ton per jaar. Een prominente Russische militaire blogger beweerde dat de faciliteit voornamelijk gericht is op export. Deze raffinaderij werd eerder getroffen door Oekraïense aanvallen in juni 2022 en maart 2023. Geolocaliseerde beelden van 6 juni bevestigen de brand in de Novoshakhtinsk raffinaderij, die aanzienlijke schade heeft opgelopen door de recente aanval.

Aanval op Belgorod Oblast

Vyacheslav Gladkov, gouverneur van Belgorod Oblast, verklaarde op 6 juni dat een Oekraïense drone-aanval een brand veroorzaakte in een olieopslagplaats in Starooskolsky Gorodskoy Okrug. Hoewel er geen visuele bevestiging is van de aanval op het depot in Starooskolsky Raion, hebben eerdere aanvallen de regio geteisterd, wat duidt op een aanhoudende dreiging.

Strategische impact

Deze aanvallen markeren een significante escalatie in de spanningen tussen Oekraïne en Rusland, waarbij Oekraïense strijdkrachten steeds meer strategische infrastructuurdoelen in Rusland treffen. De impact op de Russische oliesector kan aanzienlijke economische gevolgen hebben, gezien de exportgerichte aard van de getroffen faciliteiten.

Verwachte Oekraïense rekrutering

Ruslan Horbenko, vicevoorzitter van het Oekraïense parlementaire comité voor mensenrechten, de-occupatie en reïntegratie, schatte dat het Oekraïense leger in 2024 ongeveer 120.000 personeelsleden zal rekruteren, hoewel de trage aankomst van westerse veiligheidssteun waarschijnlijk de mogelijkheid van Oekraïne zal beperken om deze troepen op korte termijn voldoende uit te rusten.

Demografische crisis Rusland

Rusland’s aanhoudende demografische crisis zal op lange termijn beperkingen opleggen aan het menselijk kapitaal binnen Rusland. Rusland staat inderdaad voor een demografische crisis die de komende jaren grote gevolgen zal hebben voor het menselijk kapitaal en de economische groei van het land. Volgens een recent rapport van The Wall Street Journal (WSJ) neemt het geboortecijfer in Rusland in een alarmerend tempo af, vooral in de regio’s die dicht bij Oekraïne liggen. Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov benadrukte dat het verhogen van het geboortecijfer een prioriteit is voor de Russische overheid. Sinds de volledige invasie van Oekraïne in februari 2022 hebben ongeveer 920.000 Russen het land verlaten, meldde de WSJ. Pogingen van de Russische overheid om de migratiestromen naar Rusland te vergroten, zijn mislukt. Een rapport van het Gaidar Instituut voor Economisch Beleid, gepubliceerd in januari 2024, toonde aan dat 47 procent van de Russische productiebedrijven kampt met een tekort aan arbeidskrachten. Het instituut waarschuwde in zijn laatste economische prognose van maart 2024 dat de tekorten aan arbeidskrachten, veroorzaakt door een dalende bevolking, gedeeltelijke militaire mobilisatie en verminderde immigratiestromen, de mogelijkheden om de Russische economische output te verhogen zullen beperken.

Miljoenen arbeidskrachten tekort

De Russische Academie van Wetenschappen publiceerde in december 2023 een rapport waarin werd voorspeld dat Rusland tegen het einde van 2023 een tekort van 4,8 miljoen arbeidskrachten zou hebben. Hoewel de Kremlin een onevenwichtige migratiepolitiek voert om aan bepaalde arbeidsbehoeften te voldoen, ondermijnen crypto-mobilisatiecampagnes gericht op migranten en het aanwakkeren van anti-migranten sentiment deze inspanningen. Doorlopende tekorten aan arbeidskrachten zullen de mogelijkheden van Rusland om zijn defensie-industrie op korte en middellange termijn verder te mobiliseren beperken en vormen een existentiële bedreiging voor de economische levensvatbaarheid van Rusland op lange termijn. De demografische crisis in Rusland lijkt ook een drijfveer te zijn voor president Vladimir Poetin’s poging om de Oekraïense bevolking in Rusland te integreren. Sommige Kremlin-functionarissen promoten de terugkeer van “landgenoten in het buitenland” en de “hereniging van Wit-Russen en Oekraïners” met Rusland als alternatief voor migratie. Een Russische overwinning in Oekraïne zou een dramatische verschuiving in de demografische situatie van Rusland betekenen.

Onvrijwillige demografische herverdeling

Nicholas Eberstadt, een politieke econoom van het American Enterprise Institute (AEI), vertelde de WSJ dat het meest succesvolle bevolkingsprogramma van het Kremlin de illegale annexatie van Oekraïense gebieden is geweest, waar ongeveer vijf miljoen Oekraïners wonen en waarvan Rusland ongeveer 4,8 miljoen Oekraïners naar Rusland heeft gedeporteerd. Een totale Russische overwinning in Oekraïne zou Rusland toegang geven tot miljoenen mensen die het kan inzetten in de militaire dienst en de Russische economie, evenals de Oekraïense hulpbronnen en industriële capaciteit.

Bron: ISW, Foto bij artikel X @KremlinRussia_E