President van Polen Karol Nawrocki had een boodschap voor internationale deelnemers aan de conferentie van de Europese Joodse Associatie in Krakau en Auschwitz (Oświęcim)

President Karol Nawrocki van Polen (Foto FB)

3 november 2025

De boodschap luidt dat het bewaren van de waarheid over de Holocaust moed vraagt. Op maandag 3 november 2025 in Warschau richtte president Karol Nawrocki zich tot de jaarlijkse delegatie van de European Jewish Association die in Auschwitz (Oświęcim) en Krakau de slachtoffers van de Kristallnacht herdenkt. Hij stelt dat wie de geschiedenis van vervolgde Joden bestudeert, onvermijdelijk geconfronteerd wordt met beelden die men liever wegduwt. Juist daarom is volhouden nodig, en is het noodzakelijk om elke poging tot verdraaiing of relativering van de verantwoordelijkheid van de Duitse daders tegen te spreken. Volgens de president maken bezoekers die de feiten onder ogen zien zichzelf tot hedendaagse getuigen van wat in Europa met Joden gebeurde.

Plaatsen die spreken

De boodschap gaat van woorden naar concrete plaatsen. Auschwitz (Oświęcim), met Auschwitz-Birkenau als grootste moordfabriek, wordt genoemd als plek waar de feiten tastbaar blijven. Krakau wordt aangehaald als de stad die door de Duitse bezetter de zetel van het Generalgouvernement werd. Ter plaatse, zo luidt het, spreken gebouwen, straten, gebruiksvoorwerpen en archiefstukken voor zich. Zij dragen de sporen van haat, racisme en onmenselijke wreedheid. Het betreden van deze locaties kan zwaar wegen, maar precies daar ligt de kracht van het kijken: de geschiedenis ligt er niet in formules, maar in beton, rails en papier.

November 1938 in Polen

De president schetst hoe in november 1938 de berichten over de Kristallnacht ook in Polen hard binnenkwamen. In Duitsland werden ruiten van Joodse winkels ingeslagen, huizen en synagogen in brand gestoken en mensen op straat aangevallen. In Polen groeide de vrees dat deze golf van antisemitisme verder zou slaan. Duitse Joden zochten aan de Poolse kant tijdelijk veiligheid. In september 1939 trok de Duitse bezetter echter Polen binnen. Daarna volgde een keten van vervolging: opsluiting in getto’s, slavenarbeid, honger, ziekte, massa-executies en deportaties naar vernietigingskampen.

Plicht die blijft

Vandaag, klinkt het in de boodschap, rust op Polen de taak om de waarheid en het bewijsmateriaal van Duitse misdaden te bewaren en zorg te dragen voor de plaatsen die aan de slachtoffers gewijd zijn. Duitse kampen, gaskamers, crematoria en muren met kogelinslagen worden genoemd als wonden die niet helen. Elk bezoek aan Auschwitz (Oświęcim) en Krakau biedt een kans om de getuigenissen opnieuw te lezen en de feiten in het juiste kader te plaatsen, precies daar waar zij werden geschreven.

Wat de delegatie in Polen doet

Aan de deelnemers wordt gevraagd om in Auschwitz (Oświęcim) en Krakau niet alleen stil te staan, maar ook te leren en door te geven. De boodschap wenst hen kracht toe om de geschiedenis recht in de ogen te kijken en om vast te houden aan waarheid en context. Op die manier krijgt de herdenking betekenis buiten het moment zelf: in onderwijs, in recht en in de publieke ruimte, waar feitelijke informatie richting geeft.

Bronnen
– Officiële boodschap van de President van de Republiek Polen aan de delegatie van de European Jewish Association, gedateerd Warsaw, 3 November 2025

Andy Vermaut +32499357495