Terrorisme blijft Europa teisteren: een confronterende terugblik op 2023

10 januari 2025

Het jaar 2023 wordt gekenmerkt door een alarmerend hoog aantal terroristische incidenten in Europa. Uit een uitgebreid rapport van Europol blijkt dat er in totaal 120 terroristische aanvallen hebben plaatsgevonden in de EU, waarvan 98 succesvol zijn uitgevoerd. Deze aanvallen, variërend van jihadistisch en rechts-extremistisch terrorisme tot etnonationalistische en anarchistische acties, onderstrepen de diversiteit en complexiteit van de dreigingen waarmee het continent wordt geconfronteerd.

Frankrijk zwaarst getroffen door terroristische aanvallen

Frankrijk werd het hardst getroffen met maar liefst 80 terroristische aanvallen, waaronder 70 aanvallen met een etnonationalistisch karakter. Het land blijft een belangrijk doelwit voor uiteenlopende groepen. Italië rapporteerde 30 incidenten, voornamelijk met een anarchistisch karakter, terwijl België twee aanvallen registreerde. Andere landen zoals Spanje en Duitsland noteerden ook enkele incidenten, wat aantoont dat geen enkel land immuun is voor deze dreiging.

Terroristische mislukking of verijdeling biedt hoop

Hoewel 98 aanvallen succesvol werden uitgevoerd, werden er ook 13 pogingen verijdeld en 9 aanvallen mislukt dankzij de intensieve inspanningen van veiligheidsdiensten en internationale samenwerking. Deze successen benadrukken de cruciale rol van preventie en samenwerking bij het voorkomen van terroristische schade.

Arrestaties nemen toe: meer dan 400 verdachten opgepakt

In 2023 werden 426 personen gearresteerd op verdenking van betrokkenheid bij terroristische activiteiten. Spanje voerde de lijst aan met 84 arrestaties, gevolgd door Frankrijk (78), België (75) en Duitsland (51). De meeste arrestaties hadden betrekking op jihadistisch terrorisme, met 334 gevallen die deze categorie betreffen. Rechts-extremistische en etnonationalistische activiteiten waren goed voor respectievelijk 26 en 25 arrestaties.

België toonde een opvallende aanwezigheid in de cijfers, met 75 arrestaties, waarvan er vier verband hielden met rechts-extremisme en drie met anarchistische bewegingen. Spanje, met zijn uitgebreide geschiedenis van etnonationalistische conflicten, noteerde één arrestatie in die categorie.

Rechtspraak: strenge veroordelingen, maar ook opvallende vrijspraken

De strijd tegen terrorisme strekt zich ook uit tot de rechtszalen. In 2023 werden 358 zaken afgehandeld in de EU. Duitsland kende het hoogste aantal veroordelingen zonder vrijspraken (63), terwijl Frankrijk 90 zaken registreerde, waarvan 19% eindigde in een vrijspraak. Nederland valt op met een vrijspraakpercentage van 39%, het hoogste van alle landen. België registreerde 67 zaken, waarvan 21% leidde tot een vrijspraak.

Jihadistisch terrorisme domineerde ook in de rechtbanken, goed voor 265 veroordelingen. Etnonationalistisch en separatistisch terrorisme volgden met 27 zaken, terwijl rechts-extremisme 44 veroordelingen opleverde. Links-anarchistische acties waren goed voor 10 veroordelingen.

Jihadistisch terrorisme blijft de grootste dreiging

Jihadistisch terrorisme blijft het grootste gevaar vormen voor de EU, met een breed scala aan aanvallen, arrestaties en veroordelingen. De cijfers tonen aan dat deze vorm van terrorisme niet alleen levens bedreigt, maar ook een blijvende impact heeft op de Europese samenleving en het gevoel van veiligheid.

Een dringende oproep tot samenwerking en alertheid

Deze cijfers roepen op tot actie. De cijfers bewijzen dat terrorisme niet gebonden is aan grenzen, ideologieën of methodes. Het is een multidimensionale dreiging die alleen kan worden aangepakt door gezamenlijke inspanningen van nationale en internationale veiligheidsdiensten, beleidsmakers en de samenleving als geheel.

De rapporten van Europol benadrukken het belang van intensieve grensoverschrijdende samenwerking en gerichte operaties. Het jaar 2023 was een harde herinnering aan de complexiteit van terrorisme in Europa, maar ook aan de vastberadenheid van de EU en haar partners om deze dreiging het hoofd te bieden.

Meer informatie is te vinden op www.europol.europa.eu.