Werkloosheidsuitkeringen: Trage uitbetalingen en verlies van rechten door complexe wetgeving en werkingsproblemen
28 januari 2025
Aanhoudende klachten over uitbetalingen
De federale Ombudsman heeft een verslag gepubliceerd over de problemen bij de uitbetaling van werkloosheidsuitkeringen. Dit volgt op aanhoudende klachten van werklozen over trage betalingen en verlies van rechten. De Ombudsman ging in gesprek met de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) en de uitbetalingsinstellingen, waaronder de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen en de vakbonden.
Tijdens de coronacrisis nam het aantal klachten sterk toe. In 2020 en 2021 ontving de Ombudsman respectievelijk bijna 1300 en meer dan 1200 klachten. Hoewel het aantal klachten sindsdien is gedaald, waren er in 2024 nog steeds zo’n 600 meldingen.
Problemen met dienstverlening en wetgeving
De meeste werkloosheidsuitkeringen worden tijdig uitbetaald. Maar wanneer het misgaat, lopen werklozen tegen verschillende problemen aan. Ze hebben moeite om de uitbetalingsinstellingen te bereiken, ervaren lange wachttijden en krijgen te maken met onduidelijke procedures.
Veel klachten gaan over het niet-actueel zijn van online dossiers. Werklozen moeten vaak dezelfde documenten meerdere keren aanleveren. Soms worden dossiers te laat ingediend bij de RVA, waardoor uitkeringen weken of zelfs maanden vertraging oplopen. In sommige gevallen verliezen werklozen hierdoor afgeleide rechten, zoals pensioenopbouw.
Oorzaken van de problemen
De federale Ombudsman wijst op verschillende oorzaken. De huidige werkloosheidswetgeving dateert uit 1991 en is niet aangepast aan de digitale samenleving. Daarnaast zijn de dossiers complexer geworden, wat meer tijd vraagt voor een correcte afhandeling.
De uitbetalingsinstellingen geven aan dat ze onvoldoende middelen hebben om de kwaliteit van dienstverlening te garanderen. Hoewel ze inspanningen hebben geleverd om de bereikbaarheid te verbeteren, blijven er knelpunten bestaan.
Aanbevelingen voor verbetering
De Ombudsman doet verschillende aanbevelingen om de situatie te verbeteren. Hij vraagt de minister van Werk om te voorkomen dat werklozen slachtoffer worden van problemen bij de uitbetalingsinstellingen. Daarnaast pleit hij voor een hervorming van de werkloosheidsreglementering, met meer aandacht voor digitalisering en automatisering.
Ook moeten de uitbetalingsinstellingen en de RVA voldoende middelen krijgen om hun taken goed uit te voeren. “Niemand mag uitkeringen of rechten verliezen door problemen waarmee zijn uitbetalingsinstelling geconfronteerd wordt,” benadrukt federaal Ombudsman David Baele.
Toekomstbestendige oplossingen
De Ombudsman roept op tot een vereenvoudiging van de wetgeving en een verdere digitalisering van procedures. Hierbij moet rekening worden gehouden met digitaal kwetsbare burgers. Alleen zo kan het vertrouwen in het systeem worden hersteld en kunnen werklozen de dienstverlening krijgen waar ze recht op hebben.
Het volledige verslag is te lezen op www.federaalombudsman.be onder de rubriek Publicaties.
