Zanna Vanrenterghem legt pijnlijk de ongelijkheid en hypocrisie bloot tijdens de 97ste IJzerbedevaart

België’s klimaatbeleid: Een dubbele moraal die de wereld op het spel zet

Diksmuide, 1 september 2024 – Tijdens de 97ste IJzerbedevaart sprak Zanna Vanrenterghem, uittredend voorzitter van de Klimaatcoalitie, zich met krachtige woorden uit over de schrijnende ongelijkheid en de dubbele standaarden die het klimaatbeleid in België en de rest van de geïndustrialiseerde wereld kenmerken. Haar toespraak riep op tot reflectie en actie in de strijd tegen de klimaatcrisis.

België’s enorme voetafdruk en de urgentie van klimaatrechtvaardigheid

De kern van Zanna Vanrenterghems boodschap draaide om klimaatrechtvaardigheid, een term die volgens haar meer is dan alleen een slogan. “Klimaatrechtvaardigheid houdt in dat we bij het aanpakken van klimaatverandering niet alleen moeten streven naar minder CO2, minder uitstoot, maar ook moeten zorgen voor rechtvaardige oplossingen die rekening houden met de ongelijkheden tussen het globale noorden en zuiden,” legde ze uit.

Zanna Vanrenterghem bekritiseerde België’s historische verantwoordelijkheid, waarbij ze erop wees dat het land al sinds 1850 significant bijdraagt aan de wereldwijde CO2-uitstoot, met een cumulatieve impact die dubbel zo groot is als die van de 48 armste landen samen. “We zijn een klein land met een gigantische voetafdruk,” stelde ze scherp.

Dekolonisatie van beleid: België moet de eigen rol onder ogen zien

Zanna Vanrenterghem benadrukte het belang van dekolonisatie in het klimaatbeleid, een concept dat volgens haar dichterbij huis ligt dan men vaak denkt. Ze maakte duidelijk dat klimaat-onrechtvaardigheid ook in België zelf zichtbaar is. “Wie kan mij uitleggen waarom zoveel gezinnen hier in energie-armoede leven, in ongeïsoleerde huizen op hitte-eilanden, met name mensen met een migratie-achtergrond; terwijl een rijke vriend van mijn vader een elektrische auto kan kopen met premie in Luxemburg, die hier kan laten registreren en nog eens 5000 euro subsidie krijgt van de Vlaamse regering?” vroeg ze met een cynische ondertoon.

Ze citeerde de Braziliaanse vakbondsleider en milieuactivist Chico Mendes, die ooit zei: “Environmentalism without class struggle is just gardening.” Zanna Vanrenterghem vertaalde dit als: “De strijd om ons milieu te beschermen zonder rekening te houden met de klassenstrijd is niets anders dan tuinieren.”

Een globale tragedie: Van Wallonië tot Afghanistan

Zanna Vanrenterghem verwees ook naar de overstromingen in Wallonië in de zomer van 2021, waarbij 38 mensen in België en 180 mensen in Duitsland omkwamen. Ze benadrukte dat dit soort rampen dagelijkse kost zijn in het mondiale zuiden, en noemde de recente rampen in Afghanistan en Sumatra als voorbeelden.

“Dit soort drama’s zijn dagelijkse kost in het globale zuiden,” zei Zanna Vanrenterghem. “We kunnen geen miraculeuze oplossingen verwachten als we exact hetzelfde groeimodel en dezelfde economische parameters blijven gebruiken om succes te definiëren.”

Klimaatbeleid moet inclusiever en rechtvaardiger

Zanna Vanrenterghem citeerde ook de organisatie Hand in Hand tegen racisme vzw, die pleit voor een klimaatbeleid dat de realiteit van alle benadeelde mensen weerspiegelt. Ze onderstreepte dat de westerse benadering van wetenschap en ecologie vaak niet universeel toepasbaar is en dat het huidige dominante, kapitalistische model veel onderdrukkende mechanismen met zich meebrengt.

“Onze wetenschap, onze kennis over de klimaatcrisis, en onze conceptualisering van ecologie zijn allemaal gevormd vanuit een westers model,” zei Zanna Vanrenterghem. “Als je gewend bent aan privileges, dan kan gelijkheid als onderdrukking voelen.”

Een oproep tot actie: Internationale onderhandelingen en nationale verantwoordelijkheid

Zanna Vanrenterghem sloot af met een dringende oproep om tijdens de komende internationale klimaatonderhandelingen in Azerbeidzjan de vertegenwoordigers van het mondiale zuiden een centrale rol te geven. Ze riep op tot het buiten de deur houden van lobbyisten van multinationals, en veroordeelde het Belgische beleid dat fossiele multinationals 4,5 miljard euro aan subsidies geeft.

“In afwachting van de vorming van nieuwe regeringen, heeft het Belgische middenveld zich verzameld in een memorandum met honderden aanbevelingen en oplossingen,” zei Zanna Vanrenterghem. “We kunnen niet langer toestaan dat onze regeringen Europese wettelijke initiatieven blokkeren, zoals de Natuurherstelwet, of – zoals Zuhal Demir – met trots hun dédain verkondigen voor Europese klimaatdoelstellingen.”

De klimaatcrisis: een morele en humanitaire noodsituatie

“De klimaatcrisis is niet alleen een ecologische catastrofe; het is ook een humanitaire en morele crisis,” besloot Zanna Vanrenterghem. “Het is een oproep die we niet kunnen negeren, een oproep tot actie, een oproep tot rechtvaardigheid. Zoals Greta zei: hoop is niet iets dat vanzelf komt, daar moet je wat voor doen.”