Banken blokkeren Cuba: protest voor ING-hoofdzetel in Brussel
24 april 2025
Op 24 april 2025 kwamen veertig actievoerders samen voor de hoofdzetel van ING in Brussel. Ze uitten hun ongenoegen over het feit dat Belgische banken, waaronder ING en BNP Paribas Fortis, betalingen naar Cuba systematisch blokkeren. De actie, georganiseerd door de Belgische Coördinatie Opheffing Blokkade tegen Cuba, wees op de ernstige gevolgen van deze praktijken, die humanitaire hulp aan het Cubaanse volk belemmeren.
Ongeoorloofde blokkades door banken
De directe aanleiding voor het protest was een recente weigering door ING om een overschrijving van slechts zestien euro tussen twee Belgische rekeningen goed te keuren. De reden? Het woord ‘Cuba’ stond vermeld in de mededeling. Zulke blokkades zijn geen uitzondering. Belgische banken, met ING en BNP Paribas Fortis voorop, hanteren strenge interne regels die betalingen met een link naar Cuba tegenhouden. In maart 2025 zegde BNP Paribas Fortis zelfs de rekening op van een klant die regelmatig naar Cuba reist. Deze praktijken vinden plaats ondanks Europese wetgeving die het toepassen van Amerikaanse sancties binnen de EU expliciet verbiedt.
Schending van Europese regels
In 1996 versterkten de Verenigde Staten hun economische sancties tegen Cuba via de Helms-Burton-wet. De Europese Gemeenschap, de voorloper van de EU, reageerde met de Blokkeringsverordening. Deze wet bepaalt dat Europese bedrijven geen buitenlandse sanctiewetgeving, zoals die van de VS, mogen naleven binnen de EU. Toch kiezen banken als ING en BNP Paribas Fortis ervoor om de Amerikaanse sancties toe te passen. ING rechtvaardigde haar beleid door Cuba als een ‘risicoland’ te bestempelen, een argument dat volgens actievoerders indruist tegen de Europese regels. Door deze keuzes overtreden de banken niet alleen de wet, maar plaatsen ze zich ook boven de belangen van hun klanten.
Humanitaire gevolgen voor Cuba
De blokkades hebben verstrekkende gevolgen. Organisaties die humanitaire hulp willen bieden aan Cuba stuiten op onoverkomelijke obstakels. De Cubaanse bevolking lijdt al decennia onder een economische blokkade door de VS, die de toegang tot essentiële goederen zoals voedsel en medicijnen ernstig beperkt. Belgische banken, die vaak als tussenpersonen optreden voor internationale transacties, maken het vrijwel onmogelijk om financiële steun naar het eiland te sturen. Koen Detavernier van ACV-Puls en WeSocialMovements benadrukte tijdens het protest de dramatische impact van deze praktijken. Hij wees erop dat de Cubaanse economie zwaar is getroffen, mede door de coronacrisis die het toerisme twee jaar lang stillegde.
Oproep aan de overheid
De actievoerders, gesteund door Hanne Demuzere van ISVI-ABVV, riepen de Belgische regering op om strengere controles op de bankensector in te voeren. De Belgische Coördinatie Opheffing Blokkade tegen Cuba stelt jaarlijks een dossier samen over de onwettige praktijken van banken en legt dit voor aan de Nationale Bank en de Thesaurie. Daarnaast bereidt de organisatie een parlementaire vraag voor, gericht aan de minister van Financiën. De actievoerders dringen aan op concrete maatregelen om banken te verplichten hun beleid aan te passen. Alleen zo kan de levering van humanitaire hulp aan Cuba worden gegarandeerd, stelden ze tijdens de bijeenkomst op 24 april.
Een pleidooi voor verandering
Het protest voor de ING-hoofdzetel in Brussel onderstreepte een groeiende frustratie over de rol van Belgische banken in de internationale sanctiepolitiek. Door betalingen naar Cuba te blokkeren, belemmeren ze niet alleen de vrije handel, maar ook de inspanningen om het Cubaanse volk te steunen. De Belgische Coördinatie Opheffing Blokkade tegen Cuba, gesteund door middenveldorganisaties, blijft aandringen op een rechtvaardiger beleid. Wim Leysens, secretaris van de coördinatie, benadrukte dat de banken hun verantwoordelijkheid moeten nemen. De oproep aan zowel de Belgische overheid als de EU is duidelijk: stop deze blokkade en laat humanitaire hulp ongehinderd doorgaan.
