Ottawa gastheer voor penultimale onderhandelingsronde
Van 23 tot 29 april was Ottawa, Canada, het toneel van de vierde sessie van het Intergouvernementeel Onderhandelingscomité over Plastic Vervuiling (INC-4). Onder de vlag van de Verenigde Naties streeft dit comité ernaar om tegen eind dit jaar een internationaal verdrag over plasticvervuiling af te ronden. Met steun van het Belgische voorzitterschap en de Europese Unie werd een ambitieuze houding aangenomen die de gehele levenscyclus van plastics omvat en het gebruik van zorgwekkende chemicaliën beperkt.
Plasticvervuiling: een wereldwijd probleem
De snel toenemende plasticvervuiling vormt een groeiend milieuprobleem en gezondheidsrisico wereldwijd. Jaarlijks worden honderden miljoenen tonnen plastic geproduceerd die zich ophopen in onze omgeving. Plastic afval blokkeert waterwegen, vormt kunstmatige eilanden in de oceanen en smoort de biodiversiteit zowel in zee als op land. De chemische stoffen die in plastic zitten, dringen door in de bodem, waterlopen, grondwater en zelfs in ons menselijk lichaam, aangezien plasticdeeltjes zijn aangetroffen in de placenta, moedermelk en menselijk bloed.
Naar een bindend internationaal akkoord
Tegen deze achtergrond heeft de VN-Milieuvergadering (UNEA) in maart 2022 een intergouvernementeel onderhandelingscomité (INC) opgedragen een juridisch bindend internationaal akkoord over plasticvervuiling te ontwikkelen, inclusief de mariene omgeving. Het comité is in december 2022 gestart (INC-1) en de bijeenkomst in Ottawa is de vierde en voorlaatste van de vijf geplande sessies, met als doel de onderhandelingen af te ronden in november 2024 tijdens een laatste ronde in Busan, Zuid-Korea.
De rol van het EU-voorzitterschap
Het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie speelt een cruciale rol tijdens VN-toppen en conferenties. Door zijn acties moet het de coördinatie tussen de EU-lidstaten waarborgen en de Unie in staat stellen haar milieuambities effectief op internationaal niveau over te brengen.
Sinds 2022 is België, samen met de EU, lid van de High Ambition Coalition (HAC), een groep van 66 landen die zich inzetten voor het aannemen van een ambitieus en juridisch bindend verdrag, gebaseerd op een mondiale en circulaire benadering, om een einde te maken aan plasticvervuiling tegen 2040. In deze lijn riepen het voorzitterschap en de Europese Unie tijdens INC-4 op tot een “paradigmaverschuiving” om een sterk en duurzaam akkoord te bereiken dat de volledige levenscyclus van plastics omvat.
Vooruitzichten voor Busan
Tijdens de sessie INC-4 werkten delegaties aan een herziene ontwerptekst van het toekomstige instrument, die door het secretariaat was samengesteld op basis van eerdere discussies. Er zijn belangrijke stappen gezet naar een geconsolideerde tekst die de standpunten van alle leden weergeeft, inclusief de prioriteiten van de EU en haar lidstaten. Deze tekst zal de basis vormen voor de volgende onderhandelingssessie in Busan in november 2024.
Er is nog veel werk aan de winkel om de kloven in het begrip te dichten en de verschillen over de reikwijdte en het doel van het toekomstige verdrag te overbruggen voor de potentiële afronding bij INC-5.
Auteur tekst Andy Vermaut +32499357495, indegazette.be, email: denktankcarmenta@gmail.com
