Mentale gezondheid in crisis: dringende oproep voor betere zorg voor asielaanvragers in België

Waarom de geestelijke gezondheidszorg voor asielzoekers op instorten staat

Brussel, 17 september 2024 – Asielaanvragers in België kampen steeds vaker met ernstige psychische problemen, en het huidige systeem schiet tekort om deze kwetsbare groep adequate zorg te bieden. De Hoge Gezondheidsraad heeft een alarmerend rapport uitgebracht waarin wordt opgeroepen tot dringende hervormingen in de geestelijke gezondheidszorg voor deze groep, waarbij vooral de rechten van niet-begeleide minderjarigen extra aandacht verdienen. Het gebrek aan opvang, de lange asielprocedures en de hoge stressniveaus onder de aanvragers vergroten hun kwetsbaarheid.

Grote mentale druk door lange asielprocedures

De migratietrajecten die asielzoekers doorlopen zijn vaak traumatisch, maar het is de asielprocedure zelf die hen nog meer mentale druk oplevert. Veel asielzoekers moeten herhaaldelijk hun vaak pijnlijke verhalen delen om hun asielaanvraag te rechtvaardigen, wat hun psychisch welzijn verder ondermijnt. Bovendien dragen de lange wachttijden en onzekerheid over de uitkomst van hun verzoek bij aan hoge stressniveaus, wat het risico op angst en depressie verhoogt.

Beperkte toegang tot zorg blijft een groot probleem

Ondanks dat asielzoekers recht hebben op gezondheidszorg, blijft de toegang tot geestelijke gezondheidszorg problematisch. Barrières zoals taalproblemen, een gebrek aan kennis over het zorgsysteem en culturele misverstanden houden hen vaak weg van de zorg die ze nodig hebben. Zorgverleners hebben niet altijd de juiste opleiding of middelen om met deze specifieke groep te werken, waardoor de nodige ondersteuning vaak ontbreekt.

Oproep tot actie op Europees en federaal niveau

De Hoge Gezondheidsraad roept beleidsmakers op om het asielbeleid te baseren op mensenrechten en te zorgen voor veilige migratieroutes. Op federaal niveau wordt gepleit voor betere opvangomstandigheden en meer psychosociale ondersteuning in opvangcentra, vooral voor kwetsbare groepen zoals vrouwen, kinderen en LGBTQIA+ personen. Er moet meer worden geïnvesteerd in goed opgeleide tolken en zorgverleners die cultuursensitieve zorg kunnen bieden.