Te veel effluent door nat weer: dringende maatregelen voor landbouwers

17 juli 2024

Landbouworganisaties slaan alarm

De Boerenbond, het Algemeen Boerensyndicaat (ABS), de Groene Kring, vzw De Mestverwerkers, de Begeleidingsdienst voor Betere Bodem en Waterkwaliteit (B3W) en de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) luiden de noodklok. Door de overvloedige regen van de afgelopen maanden zijn de opslagtanks voor effluent overvol geraakt. Landbouwers worden dringend opgeroepen om maatregelen te nemen.

Probleem van volle opslagtanks

Effluent, een restproduct van mestverwerking, wordt opgeslagen in bassins en bevat kalium en stikstof. Wanneer deze bassins niet tijdig worden geleegd, kan de mestverwerking stilvallen, waardoor landbouwers in de problemen komen omdat ze hun mest niet kunnen afvoeren.

Oorzaken en cijfers

De aanhoudende regen heeft geleid tot een aanzienlijke vulling van de opslagtanks. Uit gegevens van de VLM blijkt dat in de eerste helft van 2024 slechts 0,9 miljoen ton effluent is uitgereden, vergeleken met 1,4 miljoen ton in dezelfde periode vorig jaar.

Acties en aanbevelingen

Landbouworganisaties dringen er bij boeren op aan om te onderzoeken of het gebruik van effluent op hun percelen dit jaar een meerwaarde kan bieden. Echter, zij benadrukken dat dit enkel moet gebeuren in overeenstemming met de gewasbehoefte en binnen de wettelijke kaders.

Huidige mogelijkheden voor het uitrijden van effluent

Tot 31 augustus kan effluent op grasland worden uitgereden.
Tot de oogst van de hoofdteelt kan effluent ook op akkerland worden uitgereden.
Uitzonderingen zijn mogelijk voor nateelten, specifieke teelten of vanggewassen.

De volledige lijst van mogelijkheden voor de rest van het jaar is beschikbaar op de VLM-website.

Bemestingsadviezen

De bemestingswaarde van effluent hangt af van factoren zoals het tijdstip van toediening, bodemtype en teelt. Het is essentieel om effluent te analyseren voordat het wordt gebruikt om de bemesting af te stemmen op de gewasbehoefte.

Praktische tips

Laat een analyse uitvoeren van het effluent.
Gebruik bemestingsadvies en beperk de hoeveelheid tot wat de gewassen nodig hebben, met een maximum van 50 ton per hectare.
Houd rekening met de zoutgevoeligheid van gewassen. Effluent bevat veel natrium, wat schadelijk kan zijn voor zoutgevoelige gewassen zoals peulvruchten, wortelen en uien.
Effluent kan vooral nuttig zijn op gemaaid grasland vanwege de hoge kaliumbehoefte. Op graasweides moet opgelet worden met kalium omdat dit de magnesiumopname kan beperken en kopziekte kan veroorzaken.

Alternatieven voor uitrijden

Als uitrijden geen optie is, kan extra opslagcapaciteit worden gezocht bij collega-landbouwers, verzamelpunten of stoppende bedrijven. Deze opslagplaatsen moeten geregistreerd zijn bij de Mestbank en in goede staat verkeren om lekkages te voorkomen. Mestzakken of containers zijn ook een alternatief.

Ondersteuning door B3W

De Begeleidingsdienst voor Betere Bodem- en Waterkwaliteit (B3W) ondersteunt landbouwers sinds 2021 met adviezen over goede bodem- en bemestingspraktijken. B3W heeft een meststofkiezer ontwikkeld die automatisch de nutriëntendosis berekent en vergelijkt met het bemestingsadvies.

https://www.b3w.vlaanderen.be/rekentool-meststofkiezer