Trump presenteert nieuwe visie voor Gaza

06.02.2025

Donald Trump is sinds kort opnieuw president van de Verenigde Staten. Hij komt met een vernieuwde aanpak voor de toekomst van Gaza. Zijn plan staat haaks op alle eerdere pogingen om dit gebied te stabiliseren. Volgens hem is een radicale stap nodig. De regio kampt al lange tijd met spanningen. De zwaarste periode van geweld bracht ongekend leed en verwoesting. Trump wil de controle over Gaza veranderen en wijst op de rol van betrokken landen in de omgeving. Het Witte Huis benadrukt dat er geen traditionele bezetting komt. Toch zien velen in zijn aanpak een directe uitholling van bestaande afspraken.

Nadruk op grootse heropbouw

Trump ziet in Gaza een plek waar hij orde wil scheppen. Hij noemt het een groot project met een economisch perspectief. Zijn entourage heeft het over nieuwe voorzieningen en buitenlandse investeringen. De uitvoering vergt medewerking van landen rond Gaza, maar daar loopt hij op weerstand. Egypte en Jordanië willen niet als voornaamste opvanggebied fungeren. Zij vrezen dat grootschalige migratie hun eigen stabiliteit schaadt. Ook in andere hoofdsteden groeit de zorg dat Trumps idee tot grote onrust leidt. De Israëlitische regering toont zich wel positief. Premier Netanyahu erkent dat hij iets nieuws wil proberen. Zijn kabinet ziet kansen om Hamas te verzwakken, op voorwaarde dat de VS militaire steun of toezicht garandeert.

Egypte en Jordanië onder druk

Egypte voelt zich al jaren verantwoordelijk voor de veiligheid rond Gaza. De regering in Caïro twijfelt echter aan het voordeel van een migratiedeal. Er heerst angst dat het toestaan van grootschalige verplaatsing via de Sinaï tot binnenlandse onrust leidt. Jordanië heeft eveneens zijn zorgen uitgesproken. De positie van koning Abdullah II wordt bedreigd als er nieuwe stromen mensen het koninkrijk binnenkomen. Hoewel hij in het openbaar fel protesteert, beseft hij ook dat zijn land economische hulp nodig heeft. Trump onderstreept dat niemand gratis steun ontvangt. Alle partijen krijgen naar eigen zeggen de kans om te kiezen, maar de druk is voelbaar. Egypte en Jordanië moeten volgens Trump meer doen dan afwijzen. Zijn regering maakt duidelijk dat er iets moet bewegen.

Hamas en de lokale realiteit

Hamas kwam in Gaza aan de macht na interne strijd. Veel burgers zijn de blokkade en oorlogssituatie moe. Toch is er aanzienlijke steun voor radicale groepen. De angst voor harde represailles binnen Gaza blijft groot. Volgens sommige waarnemers droomt een deel van de bevolking van vertrek naar elders, maar dan wel met de garantie op terugkeer. Trump speelt hierop in. Hij gelooft dat veel inwoners bereid zijn te verhuizen als ze elders uitzicht hebben op een beter leven. Hamas is daar fel op tegen. Ze vrezen dat alles wat vertrekt of meewerkt hun legitimiteit aantast. In de hele regio bestaat bezorgdheid dat deze aanpak de haat slechts versterkt.

De rol van Europa

Verschillende Europese landen waarschuwen dat het beoogde plan te ver gaat. Men dringt aan op respect voor bewonersrechten en betwijfelt of een massale verhuizing tijdelijk blijft. Er is ook angst dat andere conflicten hierdoor verder escaleren. Europa is niet direct betrokken bij de militaire planning, maar levert wel financiële steun aan humanitaire organisaties. Trump heeft weinig geduld met het Europese standpunt. Hij ervaart het als vage kritiek en vraagt om concrete alternatieven. De Europese Unie blijft echter hameren op behoud van internationaal recht en vreest dat de Amerikaanse benadering nieuwe problemen schept. Veel Europese diplomaten proberen tegelijk de dialoog met regioleiders te versterken en crisismaatregelen te coördineren. Toch heeft niemand een uitgewerkt tegenvoorstel, waardoor de discussie voortduurt.

Impact op de bevolking

De inwoners van Gaza leven al lang in een uitzichtloze situatie. De infrastructuur ligt in puin en basisvoorzieningen werken nauwelijks. In ruil voor rust belooft Trump een heropbouw, mits Hamas verdwijnt. Volgens velen lost dat weinig op, want de mensen willen niet zomaar vertrekken. Het idee van een tussenfase, waarin een militair bestuur verantwoordelijk is voor de orde, roept weerstand op. Sommigen vrezen dat hun terugkeerrechten niet worden gerespecteerd. Anderen willen weg, maar zijn bang voor vervolging door extremisten. De mentaliteit in de regio is door decennia van strijd verhard. Het toekomstperspectief blijft fragiel. Er is woede over het risico op onvrijwillige verplaatsing. Het gevoel dat de internationale machten boven de hoofden van gewone mensen beslissen, weegt zwaar. Critici zien een focus op snelle deals in plaats van op onderliggende oorzaken.

De hernieuwde visie van Trump voor Gaza veroorzaakt spanning. Hij wil een grote interventie en reconstrueren, maar de weerstand is aanzienlijk. Het Witte Huis benadrukt dat het de enige manier is om voorbij de patstelling te komen. Egypte en Jordanië vrezen de gevolgen voor hun eigen stabiliteit. Europa bekritiseert de plannen, zonder concreet alternatief te bieden. Hamas houdt zich afzijdig maar wijst op de dreiging van onteigening. Intussen blijft de bevolking van Gaza in onzekerheid en lijdt onder de nasleep van oorlog. De cruciale vraag is of deze gedurfde strategie echt nieuwe kansen biedt of juist meer chaos. De komende maanden zullen duidelijk maken of dit idee standhoudt of strandt op de complexiteit van de regio.

Andy Vermaut, indegazette.be

Op 7 oktober 2023 voerde Hamas een zware aanval uit op de grenssteden in het zuiden van Israël, nabij de Gazastrook. Bij deze gewelddadige inval kwamen 1200 Israëlische burgers en soldaten om het leven, en werden 250 Israëlische burgers als gijzelaars meegenomen door Hamas. Deze tragedie veroorzaakte een schokgolf in de hele regio en legde de grondslag voor een brede internationale discussie over hoe de Verenigde Staten, onder leiding van president Donald Trump en andere wereldspelers zouden reageren op de oplopende spanningen. Vanaf deze datum registreerden Israëlische veiligheidsbronnen bovendien meer dan 13000 raketaanvallen die, naast Gaza, ook vanuit Libanon, Irak en Iran en Jemen op Israël werden afgevuurd.