Europa neemt voortouw in militaire steun aan Oekraïne

11 augustus 2025

Washington stapt terug, Europese hoofdsteden nemen de leiding

Vicepresident JD Vance zei op zaterdag 10 augustus 2025 dat de Verenigde Staten geen rechtstreekse betalingen meer doen aan het Oekraïense leger. Wapenleveringen blijven mogelijk, maar dan via aankopen door Europese landen voor Kiev en voor hun eigen veiligheidsnoden. Dat verandert de machtsbalans in de steunarchitectuur: het zwaartepunt verschuift naar het Europese vasteland, en dat is geen voetnoot.

NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte schetste op zondag 10 augustus 2025 het beeld van een Europa dat doorwerkt. Sinds zijn gesprek met president Donald Trump op maandag 14 juli 2025 stroomt er volgens hem opnieuw materieel richting Oekraïne. Europa investeert tegelijk in eigen fabrieken en in Oekraïense productielijnen. Nieuwe pakketten worden binnen enkele weken verwacht; men wil niet talmen terwijl de frontlijn dagelijks verschuift.

Financiële ruggengraat voor defensie-aankopen

Een nieuw initiatief moet die inspanning structureel maken: de Bank for Defense, Security, and Resilience. Grote financiële spelers zoals JP Morgan Chase, Commerzbank en RBC Capital Markets steunen de oprichting. Het plan: leningen verstrekken aan NAVO- en partnerlanden om defensieprojecten te bekostigen. Ruim veertig landen zouden aandeelhouder worden. Lidstaten mikken op een besteding van vijf procent van het bbp aan defensie, een ambitie die de komende jaren richtinggevend kan worden.

Top in Alaska en het diplomatieke spel

Op vrijdag 15 augustus 2025 staat in Alaska een top gepland. President Trump ontmoet er Vladimir Poetin. Het Witte Huis houdt de deur open voor een gesprek met Volodymyr Zelensky, mogelijk aansluitend. Of het tot één gesprek met z’n drieën komt, is nog onduidelijk. Moskou probeert in de aanloop de breuklijn te tekenen tussen Washington en Europese hoofdsteden. Europese regeringsleiders houden vast aan het uitgangspunt dat vrede alleen geloofwaardig is met Oekraïne volwaardig aan tafel en met duidelijke veiligheidswaarborgen.

Eensgezinde boodschap uit Europa

Op vrijdag 9 augustus 2025 onderstreepten de leiders van Frankrijk, Italië, Duitsland, Polen, het Verenigd Koninkrijk en Finland, samen met de voorzitter van de Europese Commissie, dat onderhandelingen slechts zinvol zijn als er eerst een vermindering van de gevechten komt. De huidige frontlijn geldt daarbij als vertrekpunt. De kern van hun boodschap is onveranderd: grenzen worden niet met geweld verlegd en de soevereiniteit van Oekraïne is niet onderhandelbaar.

Minder pantser, meer infanterie: het slagveld past zich aan

De laatste maanden daalt het aantal visueel bevestigde Russische tankverliezen. De verklaring ligt niet bij wondermiddel of nieuw pantser, maar bij tactiek. Grootschalige aanvallen met pantservoertuigen zijn schaars. Oekraïense drones maken dat soort operaties kostbaar. Russische eenheden verplaatsen infanterie dichter naar de frontlijn en vallen te voet aan of met lichte voertuigen. Dat houdt voortgang tegen en zet het tempo op slot, zeker waar doorbraken uitgebleven zijn.

Oekraïense drones reiken verder, tot diep in Rusland

In de nacht van zaterdag 9 op zondag 10 augustus 2025 werd een raffinaderij bij Saratov geraakt. Op dezelfde nacht trof een toestel een installatie bij Ukhta in de Komi-republiek — ruim tweeduizend kilometer van de grens met Oekraïne. Beelden tonen schade aan een opslagtank van Lukoil. De luchtvaart rond Ukhta lag tijdelijk stil, wat past bij de standaardreactie op zulke aanvallen.

Tegelijk werd in Odesa gesproken over recente Russische aanvallen op een gascompressorstation en een depot van SOCAR. President Volodymyr Zelensky overlegde met de president van Azerbeidzjan, Ilham Aliyev. In Bakoe klinkt dat versoepeling van wapenleveringsbeperkingen aan Oekraïne op tafel komt als Russische aanvallen op Azerbeidzjaanse infrastructuur in Oekraïne doorgaan.

Nieuwe techniek tegen drones vanuit Oekraïne zelf

Het Oekraïense bedrijf Besomar presenteerde begin augustus een herbruikbare onderscheppingsdrone die toestellen tot 200 kilometer per uur kan neerhalen. Het systeem werkt met een geautomatiseerd vuursysteem met meerdere schoten en een digitale verbinding die het toestel dicht bij zijn doel brengt zonder meteen gedetecteerd te worden. Dat soort middelen kan de verdediging boven steden en energie-infrastructuur merkbaar versterken.

Frontbewegingen op het noorden en oosten

Rond Sumy werd in de dagen 9 en 10 augustus hard gevochten, met aanvallen en tegenaanvallen bij plaatsen als Bezsalivka en Yunakivka. In het oosten, bij Lyman, wijzen geolokaliseerde beelden op terreinwinst door Russische troepen in en nabij Shandryholove en ten noorden van Kolodyazi. Verder zuidelijk, in en rond Chasiv Yar, Pokrovsk en de voorsteden van Zaporizhzhia, blijven beide partijen duwen zonder beslissende doorbraak. Op en rond de Dnipro blijven aanvallen en artillerieduels aanhouden, met schermutselingen nabij eilanden ten westen van Cherson en langs de oevers bij de Antonivskyi-brug.

Commandopost geraakt bij Oleshky

Op zondag 10 augustus 2025 meldde Kiev dat een Oekraïense aanval een Russische commandopost nabij Oleshky trof. Daarbij zouden 25 militairen zijn gedood, onder wie de bataljonscommandant. In dezelfde zone opereren al langer eenheden van luchtlandingstroepen en mariniers, wat het belang van die sector aangeeft.

Bronnen (overzicht):
ISW – Russian Offensive Campaign Assessment, 10 augustus 2025; officiële mededelingen en interviews van betrokken leiders; openbare rapporten over aanvallen in Saratov, Ukhta en Odesa; verklaringen over DSRB en steunpakketten

Andy Vermaut +32499357495