Nieuw netwerk richt zich op bestrijding van mensensmokkel in digitaal domein

Op 29 en 30 april 2024 vond in het hoofdkantoor van Europol een belangrijke bijeenkomst plaats waarbij de focus lag op de digitale aspecten van mensensmokkel. Dit was de eerste in een reeks vergaderingen die volgden op de lancering van de Global Alliance to Counter Migrant Smuggling in november vorig jaar.

De bijeenkomst trok meer dan 100 deelnemers uit 23 EU-lidstaten en 12 niet-EU-landen. Ook vertegenwoordigers van de Europese Commissie, Eurojust, de Europese dienst voor extern optreden, Frontex, Interpol en UNODC waren aanwezig.

Gedurende de tweedaagse conferentie lag de nadruk op preventie, reactie, internationale samenwerking en de samenwerking met de private sector om mensensmokkel die via online platforms plaatsvindt, aan te pakken. Het doel was om de meest geschikte operationele reacties te identificeren op deze toenemende dreiging, zowel op EU- als op wereldniveau.

De markt voor mensensmokkel blijft groeien, mede door aanhoudende wereldwijde crises. Tegelijkertijd is duidelijk geworden dat mensensmokkelaars, die ‘veilige reizen’ online aanbieden, geen enkele consideratie tonen voor het leven en de veiligheid van migranten. Deze gebrekkige consideratie heeft geleid tot verschillende tragische incidenten tijdens het transport van migranten, zowel over zee als over land.

Mensensmokkelaars maken snel gebruik van de mogelijkheden die digitale technologieën bieden voor het adverteren en organiseren van hun illegale diensten. De uitdagingen voor rechtshandhaving en gerechtelijke autoriteiten om deze activiteiten in de digitale ruimte aan te pakken zijn aanzienlijk. Smokkelaars gebruiken digitale hulpmiddelen die vaak kosteloos zijn, zoals online platforms, sociale media-applicaties, versleutelde communicatie en cryptocurrencies. Deze hulpmiddelen vergemakkelijken hun illegale operaties aanzienlijk.

Digitalisering versterkt alle aspecten van dit type criminaliteit, zoals de werving, advertentie en coördinatie van smokkelactiviteiten, evenals het witwassen van illegale winsten. Dit stelt criminele actoren in staat hun illegale activiteiten te organiseren zonder dat wetshandhavers dit gemakkelijk kunnen detecteren.

Tijdens de conferentie deelden experts de uitdagingen waarmee zij worden geconfronteerd bij strafrechtelijke onderzoeken en wisselden zij kennis en goede praktijken uit. Er werd vastgesteld dat er gemeenschappelijke behoeften zijn om de uitdagingen die de online component van mensensmokkelactiviteiten met zich meebrengen, effectiever aan te pakken.

Jean-Philippe Lecouffe, plaatsvervangend directeur Operaties van Europol, benadrukte het belang van aanpassing aan technologische ontwikkelingen en het aanpassen van onze beleids- en wetgevingskaders om mensensmokkel in het digitale domein effectiever te bestrijden. “Het vergroten van onze technische capaciteiten, het creëren van informele netwerken van experts en het opbouwen van effectieve samenwerking met de private sector zijn cruciaal om mensensmokkelnetwerken te bestrijden en te voorkomen dat ze migrantenlevens in gevaar brengen,” zei hij.

Er werd voorgesteld om een informeel netwerk van experts die getraind zijn in online monitoring te creëren in alle EU-lidstaten en niet-EU-landen. Dit netwerk zal informatie, goede praktijken en IT-oplossingen delen in samenwerking met de rechterlijke macht. Ook moet de samenwerking tussen rechtshandhaving en justitie uit EU- en niet-EU-landen worden versterkt, samen met private partijen, om online onderzoeken binnen het wettelijk vastgestelde kader te faciliteren en daarbij de privacy te respecteren.

Europol ondersteunt de 27 EU-lidstaten in hun strijd tegen terrorisme, cybercriminaliteit en andere ernstige en georganiseerde vormen van criminaliteit. We werken ook samen met veel niet-EU-partnerstaten en internationale organisaties. Vanuit onze verschillende dreigingsbeoordelingen tot onze inlichtingenverzameling en operationele activiteiten, beschikt Europol over de middelen die nodig zijn om een veiliger Europa te helpen realiseren.

Auteur tekst Andy Vermaut +32499357495, indegazette.be, email: denktankcarmenta@gmail.com